Nekropolia w Rąbiniu i ochrona zabytków

Wszystkich, którzy chcą wesprzeć dzieło renowacji nekropolii w Rąbiniu, uprzejmie prosimy o darowizny na konto 81 1140 2004 0000 3402 7900 6405 z dopiskiem „nekropolia w Rąbiniu”. Po zakończeniu prac na okolicznościowej tablicy (i w infokiosku), znajdzie się imienna lista Darczyńców. Potrzebujemy około 120.000,00 złotych. Wspólnymi siłami możemy jednak odnowić to wyjątkowe miejsce.

Nekropolia w Rąbiniu to wyjątkowe miejsce na mapie Polski. To miejsce spoczynku (od 1747 roku) członków rodziny Chłapowskich. Od pierwszego z tego rodu – Ludwika – właściciela Turwi i Rąbinia, przez gen. Dezyderego († 1879), najwybitniejszego przedstawiciela rodu, na również noszącym to imię, wybitnym kronikarzu rodziny – Dezyderym († 1997) skończywszy. Siedem pokoleń, ponad 40 pochówków i 16 grobowców rodzinnych, a także 7 pomników dedykowanych przyjaciołom rodziny i zasłużonym dla parafii dobrodziejom.

Ostatnie prace remontowe prowadzone były przy nekropolii w latach 90. XX wieku, a inicjatywę ich realizacji podjął Społeczny Komitet Odbudowy Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej i Renowacji Nekropolii Chłapowskich pod przewodnictwem Pawła Buksalewicza. Od tamtego czasu minęło ponad 30 lat i nekropolia wymaga podjęcia kolejnych prac. Po zakończeniu kompleksowej renowacji kościoła parafialnego, ostatnim elementem prac będzie naprawa ceglanego muru wokół cmentarza. To zadanie zrealizuje parafia. Fundacja natomiast zajmie się nekropolią. Uzupełnieniem prac renowacyjnych będzie montaż multimedialnego infokiosku, za pośrednictwem którego możliwe będzie zapoznanie się z historią miejscowości, kościoła, dziejami nekropolii i biografiami osób tutaj pochowanych.

Są tylko dwie w kraju nekropolie Chłapowskich – rąbińska i czerwonowiejska – jednak to pierwsza z nich stanowi szczególny przedmiot troski Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra, która w dniu 31 października podpisała z parafią pw. św. Ap. Piotra i Pawła wyłączną umowę na przeprowadzenie renowacji nekropolii. Złożyliśmy również wniosek do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. By jednak udało się odnowić nagrobki, zadbać o zieleń wokół nich czy wprowadzić oznakowanie informacyjne, konieczne jest wsparcie wszystkich tych, dla których Rąbiń i nekropolia Chłapowskich jest ważna.

Wszystkich, którzy chcą wesprzeć dzieło renowacji nekropolii w Rąbiniu, uprzejmie prosimy o darowizny na konto 81 1140 2004 0000 3402 7900 6405 z dopiskiem „nekropolia w Rąbiniu”. Po zakończeniu prac pod okolicznościową tablicą (i w infokiosku), znajdzie się imienna lista Darczyńców. Potrzebujemy około 80.000 złotych. Wspólnymi siłami możemy jednak odnowić to wyjątkowe miejsce.

Lista osób pochowanych na nekropolii rąbińskiej (w oparciu o zapiski “Kroniki parafialnej”:

NN – Kronika parafialna wspomina o usytuowaniu blisko dzwonnicy grobu Salomei Matelskiej, zmarłej 4 kwietnia 1882 roku
Ś. P. Józef Chłapowski starosta kościański Orła białego i S. Stanisława kawaler przeżywszy lat 70. umarł 17. Paźd. 1826. Prosi o westchnienie
Tu leży Zofia z Chłapowskich Mycielska ur. 15 maja 1794 um. 13 września 1864 R.I.P.
Tu leżą zwłoki śp. Stanisława Chłapowskiego, Kasztelana Międzyrzeckiego, Półkownika wojsk polskich, Kawalera orderu św. Stanisława, Dziedzica Turwii, Wyskoci, Śmigla itd. Umarł 9 maja 1780, wieku swego 69 lat. Pochowany w Wyskoci. Po zniszczeniu tamtejszego cmentarza przeniesiony przez prawnuków do Rąbinia r. 1897. R.I.P.
Dnia 27 marca 1840 złożono tutaj ciało Mikołaja Rynkiewicza ur. w Turwii 6.12.1779. Ten któremu lat dwadzieścia cztery pomagał ś.p. zmarły w zarządzie gospodarstwa tutejszego prosi o westchnienie za duszę jego.
Tu spoczywa ś.p. Maryanna Hertmanowska um. 1870 i Córka Jéj Anna Wytykowa um. 1897 Wieczny odpoczynek racz im dać Panie
Grobowiec Rodziny Niklasów (pierwotnie Bolesława i Nikodema)
Grobowiec Rodziny Kaszewskich
Ś.P. Balbina Knychała ur. 14.3.1880 r. um. 18.11.1909 r. Zdrowaś Marya!
Ś.P. Wit Kłos Proboszcz Rąbiński ur. 15.1.1879 zm. 27.10.1918 i jego rodzice Franciszek i z Wróblewskich Bernarda [?] Proszą o modlitwę
Zofia z Chłapowskich Koźmianowa urodziła się 7 lipca MDCCCXXIV um. 25 października MDCCCLIII Módl się za nią
Tu leży Antonina z Grudzińskich Chłapowska ur. d. XVI czerwca MDCLXXXXIIII um. d. XXI kwietnia MDCCCLVII Pokój jej duszy
Dezydery Chłapowski, generał wojsk polskich, ozdobiony Krzyżami Virtutti Militari i Legii Honorowej. Baron cesarstwa francuskiego. Ur. w Turwii 23 maja 1788 um. dnia 27 marca 1879 R.I.P.
Ś.P. Joanna z Grudzińskich 1791-1831 żona Wielkiego Księcia Konstantego Pawłowicza zwłoki przeniesiono z Carskiego Sioła do Rąbinia w r. 1929. Fundator Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
Ś.P. Marya z Morawskich Hr. Jezierska ur. 4.6.1822 um. 4.6.1891 R.I.P.
Tu leży Ludwik Chłapowski ur. 10 lipca 1877 um. 3 lipca 1878
Tu leży Róża z Jezierskich Chłapowska, ur. 2 grudnia 1847 um. 12 lutego 1879 R.I.P.
Tu leży Tadeusz Chłapowski ur. 12. Lutego 1826 um. 28. Sierpnia 1879 R.I.P.
Ś. P. Z Mańkowskich Tekla Chłapowska 1885-1962 Odznaczona orderem papieskim Pro Ecclesie et Pontifice
Ś.P. Zygmunt Chłapowski 1869-1919 napis nieczytelny
Tu leży Józefa z Grudzieńskich Gutakowska ur. 9 sierpnia 1799 um. 29 stycznia 1861. Pokój jej duszy
Wacław Gutakowski, Półkownik Wojsk Polskich, Kawaler Orderu Virtuti Militari, u. 7 marca 1790 um. 27 września 1882 R.I.P.
Tu leży Aleksander Koncewicz, doktór medycyny ur. się w Warszawie Dnia XVIII Stycznia MDCCCXXIV, umarł w Turwii, Dnia X Marca MDCCCLVI Consummatus in brevi explevit. Tempu multa, plancta enim erat Deo anima eju, propter hoc properavit educere illum de medio. Kamień położyli przyjaciele.
Teresa Duc ur. 1832 um. 1880 Wdzięczne uczennice proszą za jej duszę.
Tu leży Marya Długołęcka, urodzona w Śremie dnia 25 listopada 1811 r. wieloletnia Towarzyszka, Przyjaciółka baronowej Chłapowskiej. Gorliwa jej pomocniczka w zarządzie domu, w wychowywaniu dzieci w rozdawnictwie dobroczynności. Po 52 latach błogosławionych przez całą okolicę prac w Turwii usnęła w Bogu d. 14 września 1881 r. Kamień ten położyli w żałobie pogrążeni wdzięczni wychowawcy. R.I.P.
Ś.P. Kazimierz Chłapowski z Kopaszewa *12.1832 + 5.3.1916
Ś.P. Z Chłapowskich Anna Chłapowska z Kopaszewa *9.1845 [17.05.1843] + 5.9.1919
Ś.P. Stanisław Chłapowski *10.1863 [18.10.1863] + 28.2.1930 [1929]
Ś.P. Marian Chłapowski *5.1885 + 2.5.1932
Ś.P. Kazimierz Chłapowski z Kopaszewa *1.1872 + 26.8.1923
Ś.P. Dezydery Chłapowski z Kopaszewa *3.1913 + 19.5.1997
Ś.P. Wanda z Potworowskich Chłapowska *11.1882 [prawidłowa data to 3.11.1882] + 4.7.1959
Ś.P. Kazimierz Chłapowski z Szołdr *3.1896 + 30.11.1976
Dezydery Chłapowski ur. d. 28 lutego 1855 um.d. 25 listopada 1925
Stanisław Chłapowski ur. d. 10 grudnia 1888 um. d. 22 cze rwca 1930 Odznaczony Krzyżem Walecznych
Juliusz Chłapowski ur. d. 22 listopada 1890 um. d. 26 lipca 1920 Kawaler Krzyża Virtutti Militari
Zdzisław Chłapowski ur. d. 8 grudnia 1892 um. d. 24 września 1920 Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych

*W nawiasie kwadratowym podano prawidłowe daty.

Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe to depozyt otrzymany po przodkach i minionych wiekach, który w dzisiejszych czasach często staje się przedmiotem licznych zaniedbań – nie zawsze zamierzonych – i problemem, głównie finansowym, zarówno dla instytucji jak i osób prywatnych. Wielość istniejących na terenie Wielkopolski dworów, pałaców, założeń parkowych, kościołów, zabudowań folwarcznych czy chociażby świadectw pobożności ludowej w formie przydrożnych kapliczek, powoduje, że nie zawsze możliwe jest należyte ich utrzymanie, a tym samym zachowanie ich funkcji, czy też nadanie nowej. Fundacja poprzez aktywny udział w projektach z zakresu ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego chce włączyć się w prace konserwatorskie, restauratorskie, renowacyjne i edukacyjne, które pozwolą uratować, ale i pokazać nasze dziedzictwo.

POZNAJ HISTORIĘ NEKROPOLII – KLIKNIJ

Więcej o nekropolii możecie Państwo przeczytać w książce Emiliana Prałata “Miejsca i Sztuka. Rąbiń”, której fragmenty zamieszczamy.

REWITALIZACJA NEKROPOLII W CZERWONEJ WSI

Czerwona Wieś to obok Rąbinia jedno z dwóch miejsc, gdzie znajduje się nekropolia rodu Chłapowskich. Cmentarz czerwonowiejski jest jednak wyjątkowy za sprawą bardzo wyraźnej zróżnicowania. Składa się bowiem z krypty pod kościołem, kilku grobów wokół niego oraz niewielkiego pola cmentarnego na granicy terenu przykościelnego i właściwego cmentarza. Na nekropolii pochowano kilkudziesięciu członków rodziny Chłapowskich, Horwattów, Morawskich i Wańkowiczów. Niestety wszystkie groby wymagają natychmiastowych prac renowacyjnych. Dlatego też dr Emilian Prałat przygotował koncepcję rewitalizacji nekropolii, która została przedłożona do zaopiniowania Wojewódzkiemu Urzędowi Ochrony Zabytków oraz rodzinie Chłapowskich. Została ona przyjęta. Zakres prac obejmować będzie:

demontaż istniejącego żeliwnego płotu wokół pola cmentarnego i grobów na terenie przykościelnym a następnie jego mikropiaskowanie;
wykonanie nowego parkanu nawiązującego formą do oryginalnego, który ustawiony na tyłach pola cmentarnego oddzieli je od reszty cmentarza; wokół zaś poszczególnych grobów nowy parkan umożliwi odtworzenie pierwotnej aranżacji;
niwelację terenu, usunięcie drzew i krzaków niszczących fundamenty poszczególnych grobów;
mikropiaskowanie poszczególnych tablic nagrobkowych oraz naprawę fundamentów grobów;
wprowadzenie nowo zaaranżowanej zieleni oraz oznakowania informacyjnego.