W ramach rządowego programu odbudowy zabytków, Fundacja “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra pozyskała środki finansowe na gruntowną rewitalizację grobowca Alfred Chłapowskiego w Bonikowie. Kwota finansowania wynosi 98.000,00. 

Prace dotyczyć będą grobowca ministra rolnictwa i ambasadora RP we Francji, zamordowanego w niewoli niemieckiej, Alfreda Chłapowskiego (1874-1940), który to grobowiec znajduje się na terenie zabytkowego cmentarza przykościelnego w Bonikowie. Jest to grób ofiary nazizmu i jednej z najbardziej znanych postaci dwudziestolecia międzywojennego w Polsce, który wymaga szerokiego zakresu prac budowlanych i konserwatorskich. Program prac:

1. Wykonanie prób oczyszczenia.
2. Wykonanie dokumentacji fotograficznej przed rozpoczęciem prac.
3. Demontaż elementów przeznaczonych do konserwacji (kamiennych i żelaznych).
4. Przeprowadzenie kilkukrotnej dezynfekcji obiektu 0,5 – 2 % roztworem w alkoholu preparatu Biotin R, firmy C.T.S (Włochy), preparatem BFA, Grünbelag Entferner, firmy Remmers (Niemcy), Preventol lub innym preparatem biobójczym. Powtarzanie zabiegu przez cały okres trwania prac konserwatorskich.
5. Wykonanie lokalnej impregnacji w celu wzmocnienia osłabionego kamienia – proponuję się preparat krzemoorganiczny firmy Remmers (KSE 100/ KSE 300 E).
6. Oczyszczenie powierzchni cegieł metodą termodynamiczną – parą wodną pod wysokim ciśnieniem, w miejscach mocno zabrudzonych doczyszczenie metodą chemiczną – 35 % perhydrol oraz 5 % kwas fluorowodorowy.
7. Oczyszczenie piaskowca metoda laserową.
8. Wykonanie odsolenia kamienia metodą migracji soli do rozszerzonego środowiska przy użyciu kompresów z ligniny i wody destylowanej lub inną metodą chemiczną.
9. Wykonanie impregnacji wzmacniającej preparatem krzemoorganicznym Firmy Remmers (KSE 100/ KSE 300 E).
10. Wykonanie iniekcji spękań odpowiednio dobraną żywicą epoksydową.
11. Wypełnienia pęknięć i drobnych ubytków – kity bazie żywic syntetycznych np. poliestrowej żywicy Akemi Marmorkitt, żywicy epoksydowej Hxtal NYL-1 z wypełniaczami w postaci mączek kamiennych itp., z dodatkiem pigmentów.
12. Wykonanie kitów technicznych (pęknięcia, odspojenia) odpowiednio opracowaną masą mineralną imitującą kamień naturalny na bazie gotowych zapraw np. Restauriermörtel firmy Remmers (Niemcy), zapraw mineralnych firmy Keim (Niemcy) lub innej dostępnej na rynku zaprawie. Nadanie uzupełnieniom faktury imitującej powierzchnię kamienia, a następnie poddanie kitów sezonowaniu.
13. Uzupełnienie brakujących elementów formy rzeźbiarskiej kitem mineralnym.
14. Scalenie kolorystyczne wykonanych uzupełnień pigmentami (firmy KEIM) na spoiwie krzemoorganicznym (firmy KEIM Soldalit).
15. Wykonanie nowych spoin w miejsce usuniętych zmurszałych oraz cementowych stosując zaprawy specjalistyczne np. Remmers Funcosil Fugenmortel TK.
16. Hydrofobizacja końcowa preparatem firmy Remmers Funcosil WS lub Silex – OH firmy KEIM lub innym o podobnych właściwościach.
17. Montaż żelaznych łańcuchów oraz elementów tumb.

Drugi etap prac odnosi się do uszczelnienia samej krypty grobowej:

1. Wykonanie dokumentacji fotograficznej.
2. Rozbiórka stropu komory.
3. Wzmocnienie ścian komory (uzupełnienia zmurszałych cegieł lub w razie konieczności – wykonanie nowych ścian).
4. Założenie nowego, zbrojonego stopu z możliwością dostępu do komory.
5. Montaż elementów kamiennych.
6. Wykonanie dokumentacji powykonawczej opisowej i fotograficznej.

Głównym założeniem prac konserwatorskich będzie dokładne przeprowadzenie zabiegów mających na celu odzyskanie właściwości technicznych, a także dawnych walorów estetycznych i plastycznych. Konieczne jest zatrzymanie przyczyn powstałych zniszczeń i zabezpieczenie obiektu przed dalszym rozwijaniem się procesów degradacyjnych. W chwili obecnej grobowiec Alfreda nie posiada adekwatnej części poświęconej właśnie tej osobie, wobec czego w ramach prac planowane jest takie przeorganizowanie jego struktury, by pojawiła się dodatkowa tumba, na której umieszczona zostanie nowa tablica poświęcona ambasadorowi, która formą i wielkością będzie odpowiadać dwóm istniejącym płytom jego matki i syna. W ten sposób powstanie spójna konstrukcja o cechach historyzujących, wpisująca się w tradycję funeralną rodu Chłapowskich (nekropolie w Rąbiniu, Czerwonej Wsi).