Kategoria: region

Inauguracja miejsca pamięci w Jarogniewicach – relacja

Inauguracja miejsca pamięci w Jarogniewicach – relacja

 

O 11:50 na dukcie prowadzącym do miejsca pamięci w Jarogniewicach zaczęli zbierać się goście przybyli na uroczystość ponownej inauguracji zrewitalizowanego miejsca. O tej godzinie wystawiono również wartę honorową przy pomniku (złożoną z rekonstruktorów z Grupy Rekonstrukcji Historycznych Tschuff). O 11:55 wprowadzono poczty sztandarowe z:

  • Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu (Damian Fonrobert, Marek Dobroczyński, Milena Sworowska)
  • 1 LO im. Oskara Kolberga w Kościanie (Wojciech Wińszewski, Magdalena Bajsztok, Maja Brylska, p. Marcin Bernard opiekun)
  • OSP Głuchowo (Jan Ratajczak, Józef Kowalczak, Andrzej Dziubalski)
  • Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Westerplatte w Czempiniu (Aleksander Grabny, Marta Nowaczyk, Nikola Wilk)
  • Zespołu Szkół Gminy Kościan Przedszkola i Szkoły Podstawowej w Starych Oborczyskach (Adam Czeszak, Maja Skuracka, Paulina Walkowiak)
  • Polskiego Stronnictwa Ludowego oddział Mosina (Piotr Grabarkiewicz, Karol Ciężki)
  • Koła Łowieckiego „Żbik” z Mosiny (Jerzy Falbierski, Jakub Stortz)
  • Szkoły Podstawowej im. Heleny Gieburowskiej w Głuchowie (Kacper Wojtkowiak, Julia Man, Jessica Zaporowska)
  • Koła Łowieckiego „Drop”

Punktualnie o 12:00 zabrzmiał hymn państwowy przy akompaniamencie Orkiestry Dętej „Parada” z Czempinia pod batutą Pawła Drozdy, ze śpiewem Agnieszki Szymańskiej. Chwilę później dr Emilian Prałat, prezes Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra oraz pomysłodawca rewitalizacji miejsca, zabrał głos. W swoich słowach przypomniał okoliczności zbrodni, jaka związana jest z miejscem pamięci w Jarogniewicach. Następnie powitał zebranych, wśród których znaleźli się:

  • Andrzej Wawer reprezentujący Michała Jana Dziedziczaka, sekretarza Stanu, pełnomocnika Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą
  • Tomasz Ławniczak, poseł na Sejm RP
  • Małgorzata Kurowska, Zastępca Dyrektora ds. Ekonomicznych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych
  • Konrad Malicki, burmistrz Gminy Czempiń
  • Maciej Głochowiak, przewodniczący rady miasta Czempinia
  • Wojciech Chałupka, naczelnik Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN oddziału w Poznaniu
  • Dorota Lew Pilarska, członek Rady Powiatu Kościańskiego
  • Dawid Olejniczak, przewodniczący Rady Miasta Kościana
  • Mirosław Duda, wicewójt Gminy Kościan
  • Maciej Handkiewicz, nadleśniczy Nadleśnictwa Konstantynowo
  • Andrzej Zakrzewski, komendant Powiatowy Policji w Kościanie
  • kpt. Szymon Klemenski, komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Kościanie
  • Marian Zalejski, dyrektor Wielkopolskiego Centrum Neuropsychiatrycznego
  • Tomasz Marciniak, proboszcz parafii pw. św. Katarzyny w Głuchowie
  • Dr Maciej Badura z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra

oraz mieszkańcy Jarogniewic i powiatu kościańskiego. Następnie prowadzący poprosił o zabranie głosu gości. Wojciech Chałupka z poznańskiego IPN wyraził uznanie i zadowolenie z faktu odnowienia miejsca oraz przypomniał konieczność podejmowania dalszych działań na rzecz ochrony i upamiętniania miejsc walki i męczeństwa. Podziękował organizatorom – Fundacji i wspierającego ją Nadleśnictwa Konstantynowo – za przeprowadzenie prac rewitalizacyjnych oraz organizację uroczystości. Poseł Ławniczak w obszernej wypowiedzi przypomniał losy Wielkopolski czasów II wojny światowej i represji, jakich doznali mieszkańcy Kraju Warty, jak wówczas nazywano region. Zwrócił uwagę na fakt przesiedlenia blisko 17% polskiej ludności i prób zastąpienia ich niemieckimi kolonizatorami. Podkreślił masowość działań wymierzonych przeciwko polskiemu społeczeństwu, jego elitom, inteligencji, ale i osób najsłabszych. Dyrektor Kurowska podziękowała za realizację dzieła renowacji oraz podkreśliła, że leśnicy pamiętają o miejscach, podobnych do tego w Jarogniewicach, akcentując, że na terenie Lasów Państwowych jest wiele podobnych lokalizacji. Nadleśniczy Handkiewicz z kolei przypomniał okoliczności nawiązania współpracy z Fundacją w lipcu tego roku, kiedy podpisano umowę w oparciu o którą, Fundacja mogła przeprowadzić prace. Podziękował przy tej okazji Ministerstwu Kultury za dofinansowanie prac, a Fundacji za zrealizowanie projektu. Dorota Lew-Pilarska zwróciła uwagę na sprzeczność, jaka wiąże się z lasem, który współcześnie kojarzy się niemal wyłącznie z przestrzenią rekreacyjną, natomiast przykład Jarogniewic dobitnie świadczy, jak wiele podobnych i nieodkrytych miejsc pełnych smutku i żałoby znajduje się nie tylko na terenie powiatu kościańskiego. Również ona podziękowała za podjęcie inicjatywy rewitalizacji miejsca. Jako ostatni wystąpił burmistrz Malicki, który przypomniał o rajdach rowerowych, w ramach których młodzież szkolna z terenu gminy poznaje historię miejsc pamięci na terenie powiatu i gminy w szczególności. Podziękował również osobiście dr. Prałatowi, społecznemu opiekunowi zabytków, za kolejne działania związane z troską o dziedzictwo kulturowe regionu.

O 12:40 nastąpiło symboliczne odsłonięcie zrewitalizowanego miejsca. Dokonali jej: Tomasz Ławniczak, Małgorzata Kurowska, Konrad Malicki i Maciej Badura. Ksiądz Marciniak odmówił modlitwę za zmarłych oraz poświęcił miejsce. Po tym akcie odczytano apel pamięci:

Stajemy dziś do uroczystego Apelu Pamięci w Jarogniewicach, na ziemi skrywającej prochy i pamięć o tych, których zbrodnicza ręka uśmierciła w imię szaleńczej, pseudonaukowej ideologii, w myśl której dla słabych i chorych nie ma miejsca w społeczeństwie. Pochylmy w zadumie głowy i wyszeptajmy w naszych myślach wspomnienie o tych, którzy choć nieobecni, tu, w tym miejscu są obecni by przypominać nam o najważniejszym z praw: nie zabijaj.

Przywołuję ofiary września 1939 roku, ludność cywilną miast i wsi, walecznych obrońców granic Rzeczpospolitej, harcerzy, sanitariuszy i ochotników, którzy na wezwanie do obrony Polski chwycili za broń, by walczyć o niepodległość i suwerenność, ale i o przyszłość – także naszą.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wzywam potomków Abrahama, ludność żydowską, Romów i Sinthi, Polaków, Słowian i przedstawicieli narodów, którzy stracili życie w trakcie walk, w wyniku eksterminacji, czystek etnicznych, okupacji, w obozach pracy i koncentracyjnych.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wyzywam 200 000 ofiar zbrodniczej akcji T4, w tym zamordowanych w tym miejscu, których eksterminowano w imię wiary w to, że na świecie nie ma miejsca dla osób chorych, upośledzonych, niesamodzielnych. Przywołuję tych, którzy potrzebowali troski, opieki i czułej obecności społeczeństwa, a którzy w imię szalonej teorii zostali zepchnięci na margines i uznanie za niegodnych życia.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wzywam najmłodsze ofiary nazistowskiego terroru, zamordowanych mieszkańców Ziemi Kościańskiej, rozstrzelanych w trakcie publicznych egzekucji, zakatowanych w więzieniach, ofiary eksperymentów medycznych, powstańców z getta, ulic Warszawy i tych wszystkich, którzy przeciwstawili się fali zła, jaka w 1939 roku zalała Polskę. Przywołuję Partyzantów i harcerzy, walczących o życie drugiego człowieka: lekarzy, pielęgniarki, sanitariuszki, księży kapelanów i siostry zakonne niosące posługę medyczną i duchową.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Wzywam mieszkańców tej ziemi zamordowanych, zastrzelonych i wypędzonych z domów rodzinnych i zgładzonych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych lub radzieckich łagrach. Do Was się zwracam, potomni! Pamiętajcie ofiarę krwi i życia złożoną na ołtarzu Ojczyzny przez żołnierzy i ludność cywilną, przez naszych przodków, którzy godnie wypełnili swój obowiązek wobec Ojczyzny.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Przyzywam naszych przodków, członków naszych rodzin, przyjaciół i znajomych, przedstawicieli władz polskich, inteligencji, nauczycieli, działaczy społecznych, kulturalnych i polityków, którzy niosąc kaganek pamięci narodowej, kultury i wiedzy, zostali skazani na śmierć. Niech ich postacie i bohaterskie czyny utrwalone w naszej świadomości i tradycji oręża polskiego będą przykładem wierności ich powołaniu.

Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom

Zwieńczeniem apelu było zagranie na trąbce utworu „Cisza” oraz ceremonia składania wieńców przez delegacje, wśród których znalazły się reprezentacje:

  • Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (reprezentowanego przez ministra Dziedziczaka zastępowanego przez Andrzeja Wawra)
  • Sejmu RP (Tomasz Ławniczak)
  • Lasów Państwowych (Małgorzata Kurowska i Maciej Handkiewicz)
  • Nadleśnictwa Konstantynowo (Paweł Gawron, Wojciech Fabisiak i Krzysztof Białek)
  • Instytutu Pamięci Narodowej (Wojciech Chałupka)
  • Powiatu Kościańskiego (Dorota Lew Pilarska)
  • Gminy Czempiń (Konrad Malicki, Maciej Głochowiak)
  • Miasta Kościana (Dawid Olejniczak i Gabriela Andrzejewska)
  • Gminy Kościan (Mirosław Duda)
  • Komendy Powiatowej Policji (Andrzej Zakrzewski)
  • Państwowej Straży Pożarnej w Kościanie (Szymon Klemenski)
  • Straży Miejskiej w Kościanie (Maciej Szymczak)
  • Wielkopolskiego Centrum Neuropsychiatrycznego (Marian Zalejski)
  • Szkoły Podstawowej w Głuchowie (Mirosława Kajoch)
  • Szkoły Podstawowej w Czempiniu (Beata Będzińska i Gerwazy Konopczyński)
  • Hufca ZHP w Kościanie (Izabela Chłapowska, Hieronim Talikadze)
  • Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra (z dr. Maciejem Badurą)

Na zakończenie Agnieszka Szymańska zaśpiewała pieśń „Moja Ojczyzna jest w niebie tam”. Dr Prałat podziękował wszystkim, którzy włączyli się w organizację uroczystości, zaprosoznym gościom, leśnikom, orkiestrze dętej, pocztom sztandarowym, straży leśnej, mediom i p. Filipowi Bączkiewiczowi za dokumentację fotograficzną. Zarazem podziękował p. Jackowi Grześkowiakowi, który zaprojektował tablicę w formie napisu “T4”, która została zaprezentowana gościom, a która w najbliższym czasie zostanie trwale zamontowana w pobliżu pomnika. Po podziękowania nastąpiło wyprowadzenie sztandarów oraz zakończenie pierwszej części uroczystości. Zebrani goście mogli wpisać się do okolicznościowej księgi pamiątkowej. O 14:15 w kościele parafialnym w Głuchowie rozpoczęła się Msza św. w intencji ofiar II wojny światowej w powiatu kościańskiego sprawowana przez ks. Stanisława Tokarskiego.

Fot. Filip Bączkiewicz (z logotypem Fundacji), Adam Stryjakowski

Kopaszewska Droga Krzyżowa AD 2022 – relacja

Kopaszewska Droga Krzyżowa AD 2022 – relacja

VIII piesza Kopaszewska Droga Krzyżowa odbyła się 5 września 2022 roku. Tak, jak rok wcześniej, zorganizowała ją Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra. Tegoroczne jej hasło – „Per pedes apostolorum – Pieszo na wzór apostołów” nawiązywało zarówno do tematu wędrówki, przemierzania wielu różnych dróg, tych motywowanych względami wiary, takich jak szlaki pielgrzymkowe prowadzące do wielu sanktuariów, jak i tych ścieżek, które naznaczone są ucieczką przed wojną, kataklizmem, biedą czy  w poszukiwaniu pracy i lepszego życia. Wszystkie te drogi przeplatają się z życiową drogą pątników.

O 12:30 rozpoczęła się Msza św. w intencji pielgrzymów sprawowana przez ks. Krzysztofa Gogoła, proboszcza parafii pw. św. Katarzyny w Choryni. Licznie zebrani uczestnicy tegorocznej edycji – w liczbie blisko 250 – na zakończenie mszy usłyszeli pozdrowienie przekazane przez ks. abpa Stanisława Gądeckiego. O 13:30 rozpoczęła się zasadnicza peregrynacja. Zwyczajowo przy każdej kolejnej stacji pątnicy przy akompaniamencie gitarowym Leszka Majchrzaka i siostry Viannei ze zgromadzenia Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia NMP wykonywali fragment pieśni „Matko, która nas znasz”, a następnie odczytywali rozważania ułożone przez dra Emiliana Prałata. On też prowadził część historyczną – między poszczególnymi kapliczkami piechurzy poznali historie Santiago de Compostella, sanktuariów w Borku Wielkopolski, Lubiniu, Osiecznej, Górce Duchownej czy Starych Oborzyskach. W połowie drogi wędrowcy spędzili chwilę czasu na modlitwie w kościele w Rąbiniu, a następnie obejrzeli efekty tegorocznych prac rewitalizacyjnych nekropolii Chłapowskich – odnowione nagrobki Balbiny Knychałowej, rodziny Niklasów, Kaszewskich, Anny Wytyk i Marianny Hertmanowskiej. Darowizny składane na działalność statutową Fundacji w kwocie 1583,60 zł przeznaczone zostały w całości na pokrycie kosztów renowacji. Następnie pątnicy przeszli do pobliskiej świetlicy, gdzie mogli się pokrzepić gorącą zupą i chwilę odetchnąć. Około 16:40 wyruszono w drogę powrotną. W Rogaczewie do piechurów dołączył ks. Stanisław Tokarski z Racotu, który opowiedział o swoim powołaniu i wędrówce jako duszpasterza. Do Kopaszewa pielgrzymi dotarli około 19:00. Na zakończenie podziękowano wszystkim organizatorom i zaproszono do kolejnej edycji – 10 września 2023 roku. Zwieńczeniem spotkania były certyfikaty pielgrzyma i okolicznościowe pocztówki, a także kawa i domowe ciasto.

Słowa wdzięczności kierujemy pod adresem: Emiliana Prałata, Macieja Badury, Joanny Ziętkiewicz, Leszka Majchrzaka, Małgorzaty Maćkowiak-Bartczak, Marii Prałat, Lucyny Jaszkiewicz, sióstr Zacharii i Viannei ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek, OSP Kopaszewo, Zbigniewa Gołembki, Anny Sonnenberg, sołectwa Rąbiń, wszystkich Pań przygotowujących ciasta.

Święto Wojska Polskiego 2022 – relacja

Święto Wojska Polskiego 2022 – relacja

15 sierpnia 2022 o godzinie 16:00 rozpoczęły się gminne obchody Święta Wojska Polskiego w Turwi, które zorganizowała Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra przy wsparciu Gminy Kościan i miejscowego sołectwa. Kwadrans wcześniej rekonstruktorzy ze Stowarzyszenia im. Kościańskiej Rezerwy Skautowej wystawili wartę honorową przy pomniku upamiętniającym poległych w latach 1914–1920 oraz dwóch generałów wywodzących się z Turwi. Uroczystość rozpoczęło wprowadzenie sztandarów i odśpiewanie hymnu państwowego przy akompaniamencie Orkiestry OSP z Kościana pod batutą Mariana Drozdy. Następnie dr Emilian Prałat przywitał zaproszonych gości, wśród których znaleźli się:

  • Jan Michał Dziedziczak, poseł na Sejm RP, sekretarz Stanu, pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą;
  • Henryk Bartoszewski, starosta kościański
  • Dorota Słowińska, wicestarosta kościański
  • Stefan Żurkiewicz, wicestarosta kościański
  • Andrzej Przybyła, wójt gminy Kościan
  • Mirosław Duda, zastępca wójta gminy Kościan
  • Jan Szczepaniak, przewodniczący rady gminy Kościan
  • Marcin Kowalski, Mirosław Mądry, Henryk Michalski, Tomasz Klem, radni gminy Kościan
  • Arkadiusz Sobczak z Gozdowa, miejsca gdzie pochowany jest gen. Grudzielski
  • dr Maciej Badura i Stanisław Chłapowski z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra
  • oraz licznie zebrani mieszkańcy Turwi.

Po powitaniu prowadzący przypomniał wyjątkowość święta, które w bieżącym roku obchodzone jest po raz 30 od momentu jego ponownego ustanowienia. Podkreślił również wyjątkowość tegorocznej uroczystości, a to za sprawą uhonorowania dwóch wywodzących się z Turwi generałów – Chłapowskiego i Grudzielskiego: „Niewiele jest w Polsce miejscowości, zwłaszcza tak małych, które mogłyby się poszczycić posiadaniem dwóch mieszkańców, którzy sięgnęli stopni generalskich, i których zasługi znajdowałyby się w szkolnych podręcznikach. Turew taką miejscowością jest, co stanowi dla nas wszystkich autentyczny powód do domu”.

Następnie głos zabrał Henryk Bartoszewski, który mówił o wyjątkowości święta, z którym związana była również inicjatywa wydania książki upamiętniającej poległych z Ziemi Kościańskiej, które dwa egzemplarze zaprezentował starosta. Mówił o znaczeniu wojny polsko-bolszewickiej oraz konieczności zachowana pamięci o tamtych wydarzeniach. Nie omieszkał zwrócić uwagę na bardzo dużą frekwencję podczas uroczystości, wskazując, iż jest to największa tego rodzaju celebracja na terenie powiatu. Dodał również, iż jest to zarazem święto miejscowości, w trakcie którego uhonorowany zostanie wysokim odznaczeniem jeden z mieszkańców. Wywołał następnie ministra Jana Dziedziczaka, prosząc go o zabranie głosu. W swym wystąpieniu zwrócił on uwagę na elementy budujące tożsamość narodową oraz rolę tradycji, do której należy upamiętnianie bohaterów. Po wystąpieniu przystąpił do wręczenia dr. Prałatowi odznaczenia „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Po dekoracji głos zabrał Andrzej Przybyła, który podziękował mieszkańcom za ich liczny udział oraz wyraził dumę z faktu, iż Gmina Kościan może się poszczycić za sprawą Turwi, wywodzeniem się z jej obszaru dwóch wybitnych wojskowych. Podziękował również Emilianowi Prałatowi i Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra za organizację uroczystości.

Po wystąpieniach dr Prałat poprosił o odsłonięcie tablicy dedykowanej gen. Grudzielskiemu najmłodszą mieszkankę Turwi – kilkumiesięczną Michalinę Buchert w towarzystwie rodziców. Ojciec Daniel Szustak odmówił okolicznościową modlitwę i poświęcił tablicę wykonaną przez firmę SALAR Państwa Gościniaków z Gierłachowa. Kolejnym punktem był apel pamięci zwieńczony odegraniem na trąbce „Ciszy”. Po apelu nastąpiło złożenie kwiatów i zniczy przez delegacje, Uroczystość oficjalną zakończyło odegranie „Roty” oraz wyprowadzenie sztandarów. Wszyscy uczestnicy zostali zaproszeni do sformowania pochodu, który prowadzony przez orkiestrę i rekonstruktorów, trzymając dużą flagę skierował się w stronę miejscowości. Po około kilometrze marszu zebrani dotarli na teren przyszkolny. Tam zebranych przywitał występ zespołu „Turewianki”, które wykonały kilka utworów patriotycznych. Kierownikiem artystycznym zespołu jest Janina Wesołek, dyrygowała Katarzyna Kleinschmidt, a akompaniował Piotr Kleinschmidt. Następnie dr Prałat wprowadził uczestników uroczystości do drugiego jej punktu, jakim było zasadzenie dwóch pamiątkowych drzew lipowych (ofiarowanych przez Nadleśnictwo Kościan) dedykowanych pamięci. Poprzedziło go przypomnienie sylwetki gen. Grudzielskiego, o co zadbali członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznych Tschuff. Posadzenia drzewek dokonali Stanisław Chłapowski wspólnie z Tomaszem Klemem i Henrykiem Bartoszewskim (drzewko gen. Dezyderego) oraz Jan Dziedziczak i Andrzej Przybyła (drzewko gen. Kazimierza). Zawisły na nich tabliczki informujące o okoliczności ich się pojawienia. Na zakończenie zabrzmiały raz jeszcze „Turewianki” w nieco kameralniejszym repertuarze, który rozpoczął ostatnią cześć – piknik wojskowy zorganizowany przez Stowarzyszenie im. Kościańskiej Rezerwy Skautowej, z grami sprawnościowymi dla najmłodszych (zorganizowany przez Stowarzyszenie im. Kościańskiej Rezerwy Skautowej) oraz część biesiadna. Z racji nagłego załamania się pogody uroczystość przeniosła się do sali sportowej.

Nocne zwiedzanie Ziemi Kościańskiej 2022 – relacja

Nocne zwiedzanie Ziemi Kościańskiej 2022 – relacja

Trzecie edycja Nocnego zwiedzania Ziemi Kościańskiej za nami! Mimo fatalnej pogody i całodniowych opadów, jesteśmy niesamowicie zakończeni frekwencją i bardzo dużym zainteresowaniem. W trakcie całego wydarzenia rolę przewodnika pełni dr Emilian Prałat. O godzinie 16:30 rozpoczęło się zwiedzanie Jarogniewic. 40 osobowa grupa gości z parasolkami w ręku poznała historię miejscowości, rodzin z nią związanych, obejrzała sfinksy stojące na dziedzińcu, a następnie obejrzała pałac – przede wszystkim na zewnątrz, ale weszliśmy również do dawnej kaplicy pałacowej. Dzięki życzliwości DPS w Jarogniewicach i p. Katarzyny Michalewicz mieliśmy okazję wejść do dawnej lodowni, która pamięta czasy budowy pałacu, a która została oczyszczona i odsłonięta z bluszczu specjalnie na zwiedzanie. Następnie zwiedzono park krajobrazowy. Po drodze zatrzymaliśmy się na moście z czasów Adama Żółtowskiego i przy basenie na tyłach parku, na którego krawędziach przysiadły dwa sfinksy. Ostatnim punktem trasy był dom ogrodnika, elewacja ogrodowa pałacu i sala balowa z zachowaną oryginalną dekoracją sztukatorską.

Drugim punktem zwiedzania był pałac Chłapowskich w Czerwonej Wsi. W oprowadzaniu po nim wzięło udział ponad 90 osób! Po przybliżeniu historii miejscowości goście zeszli do piwnic pałacowych oświetlonych blaskiem blisko setki świec. Tam usłyszeli dwie legendy związany z miejscowością – o niegodziwym dziedzicu i wężowym królu. Następnie obejrzeli pozostałości pałacowych pralni i zeszli na drugi poziom piwnic. Kolejnym punktem trasy był jeden z salonów parterze, gdzie opowiedziana została historia wyjątkowych gości Czerwonej Wsi, wśród których znalazła się m.in. Helena Modrzejewska. Na drugim piętrze uczestnicy oprowadzania obejrzeli pozostałości oryginalnej dekoracji sztukatorskiej z czasów budowy pałacu i w małych grupach weszli na szczyt pałacowej wieży, skąd mieli okazję obejrzeć perspektywę okolicy.

Trzecim przystankiem był pałac w Kopaszewie. W nim poza historią mieszkańców i samego budynku oraz miejscowości, na gości czekała niespodzianka, w postaci ducha Błękitnej Damy, która zjawiła się wśród zwiedzających po dźwięku rogów myśliwskich, które ilustrowały legendę o niej. W tej roli wystąpiła Joanna Lubierska. Po obejrzeniu ekspozycji znajdujących się w pałacu, wszyscy przenieśli się do pobliskiej kaplicy. Opowieści o niej towarzyszyła kolejna historyczna postać, tym razem Zofia z Chłapowskich Koźmianowa, której losy stały się powodem ufundowania Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej. W międzyczasie w pałacu Anna Miler prowadziła warsztaty plastyczne dla najmłodszych, w trakcie których można było przygotować maskę zjawy.

Ostatnim przystankiem tegorocznej trasy była Gryżyna.

O 20:30 i 21:30 odbyły się oprowadzania po kościele, w którym przypomniano dzieje miejscowości, w tym związane z ruinami kościoła św. Marcina. Później, w 7 osobowych grupach chętne osoby mogły wejść na dzwonnicę i sklepienia kościoła, co okazało się nie lada gratką i pewnym wyzwaniem. W międzyczasie kościół rozświetlił się kolorowymi lampami i świecami. O 22:30 rozpoczął się koncert muzyki klasycznej i filmowej. Po krótkim wprowadzeniu ks. Stanisław Tokarski poświecił odnowiony w tym roku instrument pochodzący z pracowni Braci Walter. Zasadniczy koncert prowadzony przez dra Emiliana Prałata rozpoczął się o prezentacji trzech wyjątkowych artystów – Jakuba Mizery (organy), Laury Wąsek (mezzosopran) i Rolanda Segieta (puzon). W pierwszej części mogliśmy usłyszeć: Veni Creator Spiritus, Praise to the Lord, ­Franza Schuberta – Ave Maria, Jana Sebastiana Bacha – Arioso, Georga Friedricha Haendla – Ombra mai fu oraz brytyjski hymn God save the Queen. W drugiej części zabrzmiały najpiękniejsze dzieła muzyki filmowej: Wojciecha Kilara – Polonez z Pana Tadeusza, Waldemara Kazaneckiego – Polonez z Nocy i dni, Elvisa Presleya – Can’t help falling in love, Ennio Morricone – Nella fantasia, Hansa Zimmera – My heart will go on i Sarah Brightman – Time to say goodbye. W ramach bisu pojawił się Trumpet voluntary Jeremiah Clarkea. Koncert i tegoroczne Nocne zwiedzanie Ziemi Kościańskiej zakończyło się krótko przed północą gromki owacjami na stojąco, którymi nagrodzono artystów oraz organizatorów.

Małe podsumowanie: Jarogniewice – 42 osoby, Czerwona Wieś – 93, Kopaszewo – 65, Gryżyna – 46 osób, koncert w Gryżynie 176!

Słowa wdzięczności kierujemy w stronę DPS w Jarogniewicach i p. Katarzyny Michalewicz, p. Aleksandra Wosickiego, p. Tadeusza Spurtacza, ks. Stanisława Tokarskiego za udostępnienie pałaców, świątyń i parków, dzięki czemu mogliśmy zaprezentować je uczestnikom zwiedzania.

Szczególne podziękowania wyrażamy wobec dra Macieja Badury, Joanny Lubierskiej, Małgorzaty Maćkowiak-Bartczak i Anny Miler za wszelką pomoc organizacyjną i wsparcie, bez którego nie udałoby się nam zrealizować tegorocznej edycji.

Powiatowi Kościańskiemu dziękujemy za wsparcie finansowe inicjatywy w ramach przyznanej dotacji.

Grant w konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Grant w konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

31 października 2021 dr Emilian Prałat złożył w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego projekt w konkursie “Miejsca pamięci i trwałe upamiętnianie w kraju”.

4 maja 2022 MKiDN ogłasza listę beneficjentów konkursu. Fundacja ma wymaganą liczbę punktów, jednak nie otrzymuje finansowania.

30 czerwca 2022 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozytywnie rozpatruje odwołanie Fundacji. Środki – pomniejszone o 1/3 w stosunku do pierwotnej kwoty, zostały przyznane.

20 lipca 2022 dr Emilian Prałat wspólnie z Henrykiem Bartoszewskim, starostą kościańskim, podpisali umowę o współpracy w zakresie wsparcia działań organizacyjnych i informacyjnych związanych z renowacją przez Fundację “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra miejsca pamięci w Lesie Jarogniewickim. 

27 lipca 2022 dr Emilian Prałat wspólnie z Maciejem Handkiewiczem podpisali umowę o współpracy, w oparciu o którą Nadleśnictwo Konsatntynowo użyczyło Fundacji terenu, na którym znajduje się miejsce pamięci. Jednocześnie Pan Nadleśniczy zadeklarował wsparcie w zakresie prac leśnych i porządkowych, zarówno na etapie inicjalnym, jak i finalnym. Dr Prałat przedstawił również projekt rewitalizacji miejsca, który został przesłany do Dyrektora IPN celem zaopiniowania. Pierwsze prace zaplanowano na początek sierpnia.

Przedstawiony projekt dotyczy kompleksowej rewitalizacji miejsca pamięci związanego z masowym mordem dokonanym przez hitlerowców na blisko 800 pacjentach szpitala psychiatrycznego w Kościanie. Miejsce znajduje się w Jarogniewicach koło Kościana, w miejscowym lesie. Jest to miejsce jednych z największych w tej części Wielkopolski eksterminacji, którego stan w chwili obecnej pozostawia wiele do życzenia – istniejący tam skromny pomnik wraz z opłotowaniem wymaga renowacji i nowej aranżacji odpowiadającej charakterowi miejsca. Komplementarnym elementem projektu będzie wprowadzenie stałej ekspozycji dotyczącej operacji T4 – eksterminacji osób chorych, która ma przybliżyć historię jarogniewickiej masakry, jak również oznakowania informacyjnego ułatwiającego dotarcie do miejsca.

Koncepcja zadania przewiduje kompleksowe prace renowacyjno-konserwatorskie związane z włączeniem miejsca pamięci w przestrzeń życia społecznego mieszkańców regionu oraz odwiedzających to miejsce osób. Projekt zakłada z jednej strony zachowanie charakteru miejsca (minimalistyczny charakter elementów trwałych zestawionych z otoczeniem przyrodniczym), z drugiej zaś dostosowanie miejsca do współczesnych wymogów stawianych miejscom upamiętnienia ofiar nazizmu. Nieco zaniedbane i zapomniane obecnie miejsce zostanie zrewitalizowane w zgodzie z zasadami poszanowania miejsca kaźni narodu polskiego. Skutkiem realizacji projektu będzie odnowienie miejsca pamięci upamiętniającego jeden z najtragiczniejszych momentów historii Wielkopolski. Ostatnie prace na tym miejscu prowadzono w latach 90. XX wieku. Miejsce otrzyma godną, estetyczną, a przede wszystkim trwałą oprawę właściwszą dla charakteru miejsca. Z lokalizacji rzadko odwiedzanej, nieco na uboczu, stanie się miejscem, gdzie dzięki stałej ekspozycji możliwe będzie organizowanie wydarzeń rocznicowych, upamiętniających oraz edukacyjnych. Ponadto zostanie zwrócona uwaga na potrzebę ochrony tego rodzaju miejsc. Zakładamy, iż będzie to początek zakrojonych na szerszą skalę działań związanych z odnawianiem i wprowadzaniem do obiegu społecznego innych miejsc z terenu Ziemi Kościańskiej, ale i samej Wielkopolski.

Trzeci etap renowacji nekropolii w Rąbiniu – regularna aktualizacja

Trzeci etap renowacji nekropolii w Rąbiniu – regularna aktualizacja

KALENDARIUM TRZECIEGO ETAPU PRAC


23 maja 2022 roku rozpoczął się trzeci etap prac renowacyjnych przy nekropolii rodu Chłapowskich w Rąbiniu. Tego dnia przystąpiono do demontażu grobowca Balbiny Knychałowej. Jej murowany grobowiec był w bardzo złym stanie. Kamienne, granitowe belki były spękane i odspojone od granitowego cokołu, na którym opiera się piaskowcowa płyta epitafijna. Całość grobowca wspierała się na ceglano-kamiennym fundamencie. Płyta z inskrypcją – z ogromną liczbą porostów – została przeniesiona na ubocze. Podobnie piaskowcowe elementy cokołu. W pracach ogromne zaangażowanie wykazali Tadeusz Spurtacz i Paweł Brzozowski (ze spółki DANKO), Jerzy Gościniak i Emilian Prałat. Następnie grobowiec został zabezpieczony zbrojoną płytą, gruz zutylizowany, a elementy piaskowcowe przygotowane do konserwacji.

19 czerwca rozpoczął się dalszy etap prac renowacyjnych przy grobowcu Balbiny Knychałowej. Przeprowadziły je Ewelina Maciejczyk i Katarzyna Korn-Ubysz. Usunięto zabrudzenia organiczne (przy użyciu środków chemicznych i metodami mechanicznymi) oraz przygotowano kamień do dalszych prac. Przy okazji zostały umyte wszystkie pozostałe nagrobki (odnawiane w ciągu ostatnich dwóch lat) oraz uczytelniono ich napisy. Po roku widzimy, jak dużo zanieczyszczeń pojawia się na nagrobkach. Ponadto ten czas pozwolił na obserwację zastosowanej farby i jej odporności na ekspozycję światła. Nowe uczytelnienie wykonano przy użyciu ciemniejszego odcienia, co powinno wystarczyć na dłuższy czas.

23 sierpnia 2022 zdemontowane zostały: murowana obwódka wokół grobu Anny Hertmanowskiej i Marianny Wytyk oraz rozebrany murowany parkan wokół grobu rodziny Niklasów. Gruz został zutylizowany, a tego samego dnia wykonano ławy fundamentowe. Prace wykonała firma Państwa Łakomych z Nowego Lubosza.

Między 24 a 26 sierpnia wymurowano nową obwódkę wokół grobu Hertmanowskiej i Wytykowej oraz odbudowano opłotowanie wokół grobowca Niklasów i wstępnie je otynkowano. Przy okazji założono izolację poziomą oraz postawiono nowy cokół pod krzyż przynależący do grobu. Usunięto również rośliny rosnące we wnętrzu obu grobów.

Między 28 sierpnia a 2 września 2022 przeprowadzono kolejny etap prac. Otynkowano powierzchnię grobu Niklasów, wyprofilowano podziały geometryczne w tynku, ponownie osadzono bloki granitowe tworzące zasadnicze opłotowanie oraz osadzono krzyż na nowym cokole. Złożony został również nagrobek Balbiny Knychałowej. Na nowym postumencie osadzono kamienny cokół i położono płytę. Czekają ją jeszcze zabiegi konserwatorskie oraz montaż kamiennych belek wokół cokołu. Prace murarskie wykonuje firma Sebastiana Łakomego. 1 września Jarosław Szłapka z Rąbinia usunął korzenie starej lipy, które rozsadziły jedną z komór grobowych. Wnętrze odbudowanych opłotowań wokół grobów zostało wyrównane ziemią. Zniwelowany został również teren wokół odnowionych nagrobków, gdzie zostanie wysiana trawa. W dniach 24-25 września konserwatorki Ewelina Maciejczyk i Katarzyna Korn-Ubysz dokończyły prace przy płycie nagrobnej Balbiny Knychałowej. Wykonano kitowania, a całą powierzchnię płyty pokryto środkiem zmniejszającym podatność na mchy, glony i porosty.

21 listopada p. Monika Kąkolewicz z leszyńskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków dokonała odbioru prac przeprowadzonych w rmach trzeciego etapu rewitzalizacji nekropolii w Rąbiniu. Ze strony Fundacji obecny był przy odbiorze i przekazał dokumentację Stanisław Chłapowski.

Relacja z prezentacji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich”

Relacja z prezentacji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich”

9 kwietnia 2022 roku naznaczony został prezentacją książki dra Emiliana Prałata Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Ikonografia siedzib z powiatu kościańskiego wydanej przez Archiwum Państwowe w Poznaniu.

O 14:30 przy kościele w Głuchowie zebrali się potomkowie rodu Żółtowskich – nestorka Anna Ulatowska, Janina, Katarzyna i Zbigniew Urbaniakowie, Teresa, Maciej i Piotr Jakubowscy, Tomasz Gliński i Maja Mroszczak, Stanisław Byszewski oraz Krzysztof Chłapowski. Wspólnie z przybyłymi osobami pragnącymi upamiętnić przodków rodu, wszyscy zeszli do krypty pod miejscowym kościołem. W swoich słowach dr Prałat przypomniał na wdzięczność i pamięć, których wyrazem jest obecność zebranych w Głuchowie. Następnie odczytał fragment Ewangelii odnoszący się do wskrzeszenia Łazarza. Wszyscy zebrani odmówili również wspólnie modlitwę w intencji zmarłych, pochowanych przodków oraz tych, którzy zginęli w Katyniu – wśród nich Marcelego, ostatniego właściciela majętności Głuchowo. Zebrani zapalili znicze i złożyli kwiaty, po czym udali się do kościoła i bocznej jego kaplicy, w której umieszczone są tablice epitafijne Żółtowskich spoczywających w krypcie.

O godzinie 16:00 w sali konferencyjnej DPS w Jarogniewicach rozpoczęła się zasadnicza część spotkania. Wszystkich zebranych przywitała dyrektor ośrodka – Katarzyna Michalewicz, zwracając uwagę na wyjątkowość ośrodka, który dzięki staraniom władz powiatu kościańskiego i życzliwości spadkobierców rodziny Żółtowskich stał się domem dla kilkudziesięciu osób. Następnie głos przekazała dr Elżbiecie Olender, dyrektor archiwum Państwowego w Lesznie, która powitała wszystkich przybyłych, w sposób szczególny zaś:

Potomków rodu Żółtowskich

Henryka Bartoszewskiego, starostę kościańskiego,

Dorotę Słowińską, zastępczynię starosty kościańskiego,

Iwonę Bereszyńską, przewodniczącą rady powiatu kościańskiego,

Maję Moskwę sekretarz powiatu kościańskiego,

Konrada Malickiego, burmistrza Gminy Czempiń,

Andrzeja Przybyłę, wójta gminy Kościan,

Henryka Michalskiego, członka rady gminy Kościan,

Ks. Tomasza Marciniaka, proboszcza parafii św. Katarzyny w Głuchowie,

Prof. Jana Skuratowicza, recenzenta książki,

Prof. Krzysztofa Chłapowskiego, Jadwigę i Stanisława Chłapowskich oraz dra Macieja Badurę z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra,

Prof. Joannę Rękas z Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM,

Prof. Mirona Urbaniaka z Uniwersytetu Wrocławskiego,

Pana Aleksandra Strarzyńskiego emerytowanego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,

Dra hab. inż. Wojciech Kowalkowskiego z Uniwersytetu  Przyrodniczego w Poznaniu,

Pana Ireneusza Kurzawę reprezentującego Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie,

Panią Janinę Choderę, redaktorkę książki,

Rodziców i Rodzinę Autora oraz  wszystkich przybyłych.

W swoim wystąpieniu przypomniała o projekcie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych „Archiwa Rodzinne Niepodległej”, w ramach którego powstała publikacja, której pierwszy tom był dedykowany rodzinie Chłapowskich. Przy tej okazji podziękowała rodzinie Żółtowskich za udostępnienie swoich zbiorów,  a władzom samorządowym za wsparcie finansowe publikacji. Przy tej okazji zapowiedziano również drugi tom poświęcony życiu rodzinnemu Żółtowskich. Egzemplarze książki i kwiaty otrzymali potomkowie rodu oraz dyrektor DPS w Jarogniewicach. Dr Prałat wręczył kwiaty również dyrektor Olender dziękując jej za wsparcie i życzliwość oraz Janine Choderze, redaktorce książki. W trakcie uroczystości wręczona miała zostać przez ministra Jana Dziedziczaka odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Niestety ze względu na chorobę ministra, o czym powiadomiła w jego imieniu Ewa Rosik, uroczyste wręczenie musiało zostać przełożone na inny termin.  W dalszej części Autor który poprosił o zabranie głosu Teresę Żółtowską-Jakubowską, Henryka Bartoszewskiego, Konrada Malickiego i prof. Jana Skuratowicza.

Pani Teresa w niezwykle wzruszających słowach przypomniała historię obecności swej rodziny w Jarogniewicach, wskazując na jej swe osobiste doświadczenia, jak śmierć jej ojca w Katyniu, czy spotkanie – incognito – w okresie powojennym z dyrekcją ówczesnego PGR z siedzibą w pałacu w Głuchowie, który był jej i jej rodziny domem. Podkreślając serdeczność tamtego spotkania zwróciła uwagę również na wydarzenia czasów najnowszych związane z roszczeniami reprywatyzacyjnymi oraz uregulowaniem sytuacji prawno-własnościowej DPS, którego zwieńczeniem było odkupienie przez powiat kościański zespołu pałacowo-parkowego od spadkobiercy jej brata Piotra.

Henryk Bartoszewski nawiązując do tej wypowiedzi podkreślił plany, jakie z tym miejscem ma związany powiat, a które związane będą z jego modernizacją, zwiększeniem standardu oraz powiększeniem grupy odbiorców ośrodka. W imieniu zarządu powiatu oraz jego społeczności podziękował Autorowi za wszystkie wysiłki i starania włożone w pracę związaną z utrwalaniem dziedzictwa kulturowego. Mówił: „Dr Emilian włożył jak zawsze wiele pracy, wysiłku, staranności, dokładności, dociekliwości, użył wielu instrumentów, aby publikacja, która będzie do nas dzisiaj trafiać, była rzeczywistym przekazem tego miejsca, jego historii, ludzi i myślę, że wszyscy z ciekawością przejrzymy to dzieło. Doktorze Emilianie bardzo dziękuję za podjęcie się tego, bo tak pięknie nawiązał Pan do historii, którą my teraz kontynuujemy”.  Wyrażając pewien żal, z racji tego, iż nie zaplanowana uroczystość odznaczenia nie mogła się odbyć w terminie, podkreślił, że jest to wyjątkowa okoliczność poprzez którą nagrodzona jest praca, pasja i zaangażowanie dra Prałata. Wyraził zarazem przekonanie, że dzisiejsze czasy, po których coraz mniej pozostaje pamiątek, w których coraz mniej się pisze (a do czego zachęcał przywołany przez starostę Henryk Florkowski, wybitny regionalista z Kościana) tym bardziej wymagają dokumentowania. Z uznaniem podkreślił zadowolenie z faktu pracy Autora i opracowań, które pokazują owo dziedzictwo. Dodał: “Dobrze, że jest dr Prałat, który pisze, zbiera, dokumentuje. Cieszy nas, że kolejna publikacja o takim miejscu, z taką historią zostanie utrwalona. Gratuluję i bardzo dziękuję. Jak już słyszeliśmy dzisiaj ta uroczystość miała mieć jeszcze jeden ważny punkt. To dzisiaj mieliśmy honorować, wyróżnić, potwierdzić dorobek dra Emiliana Prałata poprzez przyznanie mu tego wyróżnienia za zasługi dla kultury polskiej. To jest wybitny wkład, wielki wkład, to są wielkie dzieła, bo dzisiaj rozmawiamy o jednym z nich, ale jest już pokaźna taka biblioteka, tych dzieł, które Emilian napisał (…)”. Na zakończenie wspólnie z obecnymi przedstawicielami władz powiatowych wręczył dr Prałatowi upominek – pióro – oraz kwiaty, z zachętą by powstawały kolejne publikacje.

Do blisko 180 przybyłych gości słowa powitania skierował również burmistrz Konrad Malicki, który podkreślił fakt, iż wydawana książka poświęcona jest w znacznej mierze miejscowościom z terenu Gminy Czempiń. Podkreślił, iż jako gospodarzowi gminy, jest dumny z tego, iż na terenie tej ziemi działał tak znaczący ród. „Szanowny Państwo, bardzo mi miło i jestem bardzo wdzięczny w imieniu całej społeczności Gminy Czempiń i na ręce Pana Doktora złożyć podziękowanie, że podjął się kolejnego już dzieła w swej całej puli publikacji regionalnych, które wydawał w ostatnich latach, podjął się trudu udokumentowania i zachowania w pamięci dla potomnych właśnie historii tego miejsca i miejsc, o których wcześniej wspomniałem”. Wyraził radość z faktu ocalenia i przetrwania wielu świadectw materialnego dziedzictwa regionu, wyrażając nadzieję, że wspomniane miejscowości będą odzyskiwać swój dawny blask. Następnie raz jeszcze podziękował Autorowi i Archiwum Państwowemu za przygotowanie publikacji. „Dla powiatu kościańskiego, pan Emilian, Pan Doktor to skarb można powiedzieć, nasz społeczny konserwator, znawca zabytków i przede wszystkim osoba, która poświęca temu całe swe serce, mnóstwo swojego czasu, pasji, a dzięki temu zabytki powiatu kościańskiego, zabytki Ziemi Czempińskiej także mają szansę się w taki sposób dokumentacyjny się zachować i są cały czas przybliżane kolejnym pokoleniom i młodym mieszkańcom naszych ziem”.

Na koniec prof. Skuratowicz podzielił się uwagami i spostrzeżeniami nt. dziejów architektury rezydencjonalnej w Wielkopolsce, ze szczególnym akcentem położonym na artystyczną wartość zespoły rezydencjonalnego w Jarogniewicach. Przypomniał ustalenia związane z datowaniem pałaców w Jarogniewicach i Głuchowie, trudne ich powojenne losy oraz wyzwania jakie stoją przed tego rodzaju obiektami w perspektywie czasów współczesnych.

Na zakończenie dr Prałat przedstawił prezentację poświęconą zarówno książce, jak i szerszemu kontekstowi źródeł, jakimi są fotografie, dzieląc się przy tej okazji refleksjami ze współpracy z rodziną Żółtowskich. Wystąpieniu towarzyszyły materiały niewykorzystane w książce, a zapowiadające powstający drugi tom publikacji. Podsumowanie natomiast tworzyła prezentacja znajdująca się poniżej.

Drugą część uroczystości zdominowały największe polskie przeboje z czasów dwudziestolecia międzywojennego (i nie tylko), utrzymane w swingującej konwencji, które brawurowo wykonała Agnieszka Szymańska. Zabrzmiały Powróćmy jak za dawnych lat (Sława Przybylska), Ach jak przyjemnie (Irena Santor), Już nie zapomnisz mnie (Aleksander Żabczyński), Kiedy będziesz zakochany (Mieczysław Fogg), Odrobinę szczęścia w miłości (Irena Santor), Ach jak przyjemnie (Irena Santor), Bubliczki (Beata Rybotycka), Ach śpij kochanie (Henryk Wars), Na pierwszy znak (Hanka Ordonówna), Szanujmy wspomnienia (Skaldowie).

Po głównej części uroczystości wszyscy goście zaproszeni zostali na spotkanie przy kawie i cieście. Około 18:40 liczna grupa wspólnie z dr Prałatem wybrała się na spacer po parku, przy okazji którego zaprezentowano wyjątkowość całego założenia pałacowo-parkowego i pokazano najważniejsze jego elementy: poza budynkiem pałacu, również kaplicę z czasów obecności w tym miejscu albertynek, sfinksy na dziedzińcu, malowniczy kanał z kamiennym mostem, wreszcie umiejscowiony na tyłach parku basen ze sfinksami i stylizowaną na XVIII-wieczną bramę prowadzącą ku drodze do Czempinia i okolicznym polom.


Słowa wdzięczności kierujemy pod adresem p. Katarzyny Michalewicz, dyrektor DPS w Jarogniewicach wraz ze współpracownikami i mieszkańcami tego wyjątkowego miejsca, za wszelki trud i pomoc włożone w przygotowanie spotkania. Gminie Kościan, Rodzinie Bączkiewiczów za wsparcie logistyczne i udokumentowanie spotkania. Ks. Tomaszowi Marciniakowi za umożliwienie zejścia do krypty Żółtowskich.

W trakcie uroczystości przekazano również dary materialne, które Fundacja “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra przekaże na potrzeby Ukrainy. Za Państwa wielkie serca – ogromnie dziękujemy! Szczegóły prowadzonych zbiórek znajdą Państwo na stronie https://bonum.adipisci.pl/zbiorka-darow-medycznych/.

 

Relacja z prezentacji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Ikonografia siedzib z powiatu kościańskiego”

Relacja z prezentacji książki “Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Ikonografia siedzib z powiatu kościańskiego”

W najbliższych dniach relacja fotograficzna oraz filmowa.

9 kwietnia 2022 roku naznaczony został prezentacją książki dra Emiliana Prałata Ród historii – historia rodu. Archiwum rodu Żółtowskich. Ikonografia siedzib z powiatu kościańskiego wydanej przez Archiwum Państwowe w Poznaniu.

O 14:30 przy kościele w Głuchowie zebrali się potomkowie rodu Żółtowskich – nestorka Anna Ulatowska, Janina, Katarzyna i Zbigniew Urbaniakowie, Teresa, Maciej i Piotr Jakubowscy, Tomasz Gliński i Maja Mroszczak, Stanisław Byszewski oraz Krzysztof Chłapowski. Wspólnie z przybyłymi osobami pragnącymi upamiętnić przodków rodu, wszyscy zeszli do krypty pod miejscowym kościołem. W swoich słowach dr Prałat przypomniał na wdzięczność i pamięć, których wyrazem jest obecność zebranych w Głuchowie. Następnie odczytał fragment Ewangelii odnoszący się do wskrzeszenia Łazarza. Wszyscy zebrani odmówili również wspólnie modlitwę w intencji zmarłych, pochowanych przodków oraz tych, którzy zginęli w Katyniu – wśród nich Marcelego, ostatniego właściciela majętności Głuchowo. Zebrani zapalili znicze i złożyli kwiaty, po czym udali się do kościoła i bocznej jego kaplicy, w której umieszczone są tablice epitafijne Żółtowskich spoczywających w krypcie.

O godzinie 16:00 w sali konferencyjnej DPS w Jarogniewicach rozpoczęła się zasadnicza część spotkania. Wszystkich zebranych przywitała dyrektor ośrodka – Katarzyna Michalewicz, zwracając uwagę na wyjątkowość ośrodka, który dzięki staraniom władz powiatu kościańskiego i życzliwości spadkobierców rodziny Żółtowskich stał się domem dla kilkudziesięciu osób. Następnie głos przekazała dr Elżbiecie Olender, dyrektor archiwum Państwowego w Lesznie, która powitała wszystkich przybyłych, w sposób szczególny zaś:

Potomków rodu Żółtowskich

Henryka Bartoszewskiego, starostę kościańskiego,

Dorotę Słowińską, zastępczynię starosty kościańskiego,

Iwonę Bereszyńską, przewodniczącą rady powiatu kościańskiego,

Maję Moskwę sekretarz powiatu kościańskiego,

Konrada Malickiego, burmistrza Gminy Czempiń,

Andrzeja Przybyłę, wójta gminy Kościan,

Henryka Michalskiego, członka rady gminy Kościan,

Ks. Tomasza Marciniaka, proboszcza parafii św. Katarzyny w Głuchowie,

Prof. Jana Skuratowicza, recenzenta książki,

Prof. Krzysztofa Chłapowskiego, Jadwigę i Stanisława Chłapowskich oraz dra Macieja Badurę z Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra,

Prof. Joannę Rękas z Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM,

Prof. Mirona Urbaniaka z Uniwersytetu Wrocławskiego,

Pana Aleksandra Strarzyńskiego emerytowanego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,

Dra hab. inż. Wojciech Kowalkowskiego z Uniwersytetu  Przyrodniczego w Poznaniu,

Pana Ireneusza Kurzawę reprezentującego Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie,

Panią Janinę Choderę, redaktorkę książki,

Rodziców i Rodzinę Autora oraz  wszystkich przybyłych.

W swoim wystąpieniu przypomniała o projekcie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych „Archiwa Rodzinne Niepodległej”, w ramach którego powstała publikacja, której pierwszy tom był dedykowany rodzinie Chłapowskich. Przy tej okazji podziękowała rodzinie Żółtowskich za udostępnienie swoich zbiorów,  a władzom samorządowym za wsparcie finansowe publikacji. Przy tej okazji zapowiedziano również drugi tom poświęcony życiu rodzinnemu Żółtowskich. Egzemplarze książki i kwiaty otrzymali potomkowie rodu oraz dyrektor DPS w Jarogniewicach. Dr Prałat wręczył kwiaty również dyrektor Olender dziękując jej za wsparcie i życzliwość oraz Janine Choderze, redaktorce książki. W trakcie uroczystości wręczona miała zostać przez ministra Jana Dziedziczaka odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Niestety ze względu na chorobę ministra, o czym powiadomiła w jego imieniu Ewa Rosik, uroczyste wręczenie musiało zostać przełożone na inny termin.  W dalszej części Autor który poprosił o zabranie głosu Teresę Żółtowską-Jakubowską, Henryka Bartoszewskiego, Konrada Malickiego i prof. Jana Skuratowicza.

Pani Teresa w niezwykle wzruszających słowach przypomniała historię obecności swej rodziny w Jarogniewicach, wskazując na jej swe osobiste doświadczenia, jak śmierć jej ojca w Katyniu, czy spotkanie – incognito – w okresie powojennym z dyrekcją ówczesnego PGR z siedzibą w pałacu w Głuchowie, który był jej i jej rodziny domem. Podkreślając serdeczność tamtego spotkania zwróciła uwagę również na wydarzenia czasów najnowszych związane z roszczeniami reprywatyzacyjnymi oraz uregulowaniem sytuacji prawno-własnościowej DPS, którego zwieńczeniem było odkupienie przez powiat kościański zespołu pałacowo-parkowego od spadkobiercy jej brata Piotra.

Henryk Bartoszewski nawiązując do tej wypowiedzi podkreślił plany, jakie z tym miejscem ma związany powiat, a które związane będą z jego modernizacją, zwiększeniem standardu oraz powiększeniem grupy odbiorców ośrodka. W imieniu zarządu powiatu oraz jego społeczności podziękował Autorowi za wszystkie wysiłki i starania włożone w pracę związaną z utrwalaniem dziedzictwa kulturowego. Mówił: „Dr Emilian włożył jak zawsze wiele pracy, wysiłku, staranności, dokładności, dociekliwości, użył wielu instrumentów, aby publikacja, która będzie do nas dzisiaj trafiać, była rzeczywistym przekazem tego miejsca, jego historii, ludzi i myślę, że wszyscy z ciekawością przejrzymy to dzieło. Doktorze Emilianie bardzo dziękuję za podjęcie się tego, bo tak pięknie nawiązał Pan do historii, którą my teraz kontynuujemy”.  Wyrażając pewien żal, z racji tego, iż nie zaplanowana uroczystość odznaczenia nie mogła się odbyć w terminie, podkreślił, że jest to wyjątkowa okoliczność poprzez którą nagrodzona jest praca, pasja i zaangażowanie dra Prałata. Wyraził zarazem przekonanie, że dzisiejsze czasy, po których coraz mniej pozostaje pamiątek, w których coraz mniej się pisze (a do czego zachęcał przywołany przez starostę Henryk Florkowski, wybitny regionalista z Kościana) tym bardziej wymagają dokumentowania. Z uznaniem podkreślił zadowolenie z faktu pracy Autora i opracowań, które pokazują owo dziedzictwo. Dodał: “Dobrze, że jest dr Prałat, który pisze, zbiera, dokumentuje. Cieszy nas, że kolejna publikacja o takim miejscu, z taką historią zostanie utrwalona. Gratuluję i bardzo dziękuję. Jak już słyszeliśmy dzisiaj ta uroczystość miała mieć jeszcze jeden ważny punkt. To dzisiaj mieliśmy honorować, wyróżnić, potwierdzić dorobek dra Emiliana Prałata poprzez przyznanie mu tego wyróżnienia za zasługi dla kultury polskiej. To jest wybitny wkład, wielki wkład, to są wielkie dzieła, bo dzisiaj rozmawiamy o jednym z nich, ale jest już pokaźna taka biblioteka, tych dzieł, które Emilian napisał (…)”. Na zakończenie wspólnie z obecnymi przedstawicielami władz powiatowych wręczył dr Prałatowi upominek – pióro – oraz kwiaty, z zachętą by powstawały kolejne publikacje.

Do blisko 160 przybyłych gości słowa powitania skierował również burmistrz Konrad Malicki, który podkreślił fakt, iż wydawana książka poświęcona jest w znacznej mierze miejscowościom z terenu Gminy Czempiń. Podkreślił, iż jako gospodarzowi gminy, jest dumny z tego, iż na terenie tej ziemi działał tak znaczący ród. „Szanowny Państwo, bardzo mi miło i jestem bardzo wdzięczny w imieniu całej społeczności Gminy Czempiń i na ręce Pana Doktora złożyć podziękowanie, że podjął się kolejnego już dzieła w swej całej puli publikacji regionalnych, które wydawał w ostatnich latach, podjął się trudu udokumentowania i zachowania w pamięci dla potomnych właśnie historii tego miejsca i miejsc, o których wcześniej wspomniałem”. Wyraził radość z faktu ocalenia i przetrwania wielu świadectw materialnego dziedzictwa regionu, wyrażając nadzieję, że wspomniane miejscowości będą odzyskiwać swój dawny blask. Następnie raz jeszcze podziękował Autorowi i Archiwum Państwowemu za przygotowanie publikacji. „Dla powiatu kościańskiego, pan Emilian, Pan Doktor to skarb można powiedzieć, nasz społeczny konserwator, znawca zabytków i przede wszystkim osoba, która poświęca temu całe swe serce, mnóstwo swojego czasu, pasji, a dzięki temu zabytki powiatu kościańskiego, zabytki Ziemi Czempińskiej także mają szansę się w taki sposób dokumentacyjny się zachować i są cały czas przybliżane kolejnym pokoleniom i młodym mieszkańcom naszych ziem”.

Na koniec prof. Skuratowicz podzielił się uwagami i spostrzeżeniami nt. dziejów architektury rezydencjonalnej w Wielkopolsce, ze szczególnym akcentem położonym na artystyczną wartość zespoły rezydencjonalnego w Jarogniewicach. Przypomniał ustalenia związane z datowaniem pałaców w Jarogniewicach i Głuchowie, trudne ich powojenne losy oraz wyzwania jakie stoją przed tego rodzaju obiektami w perspektywie czasów współczesnych.

Na zakończenie dr Prałat przedstawił prezentację poświęconą zarówno książce, jak i szerszemu kontekstowi źródeł, jakimi są fotografie, dzieląc się przy tej okazji refleksjami ze współpracy z rodziną Żółtowskich. Wystąpieniu towarzyszyły materiały niewykorzystane w książce, a zapowiadające powstający drugi tom publikacji. Podsumowanie natomiast tworzyła prezentacja znajdująca się poniżej.

Drugą część uroczystości zdominowały największe polskie przeboje z czasów dwudziestolecia międzywojennego (i nie tylko), utrzymane w swingującej konwencji, które brawurowo wykonała Agnieszka Szymańska. Zabrzmiały Powróćmy jak za dawnych lat (Sława Przybylska), Ach jak przyjemnie (Irena Santor), Już nie zapomnisz mnie (Aleksander Żabczyński), Kiedy będziesz zakochany (Mieczysław Fogg), Odrobinę szczęścia w miłości (Irena Santor), Ach jak przyjemnie (Irena Santor), Bubliczki (Beata Rybotycka), Ach śpij kochanie (Henryk Wars), Na pierwszy znak (Hanka Ordonówna), Szanujmy wspomnienia (Skaldowie).

Po głównej części uroczystości wszyscy goście zaproszeni zostali na spotkanie przy kawie i cieście. Około 18:40 liczna grupa wspólnie z dr Prałatem wybrała się na spacer po parku, przy okazji którego zaprezentowano wyjątkowość całego założenia pałacowo-parkowego i pokazano najważniejsze jego elementy: poza budynkiem pałacu, również kaplicę z czasów obecności w tym miejscu albertynek, sfinksy na dziedzińcu, malowniczy kanał z kamiennym mostem, wreszcie umiejscowiony na tyłach parku basen ze sfinksami i stylizowaną na XVIII-wieczną bramę prowadzącą ku drodze do Czempinia i okolicznym polom.


Słowa wdzięczności kierujemy pod adresem p. Katarzyny Michalewicz, dyrektor DPS w Jarogniewicach wraz ze współpracownikami i mieszkańcami tego wyjątkowego miejsca, za wszelki trud i pomoc włożone w przygotowanie spotkania. Gminie Kościan, Rodzinie Bączkiewiczów za wsparcie logistyczne i udokumentowanie spotkania. Ks. Tomaszowi Marciniakowi za umożliwienie zejścia do krypty Żółtowskich.

W trakcie uroczystości przekazano również dary materialne, które Fundacja “Bonum adipisci” – Dążyć do dobra przekaże na potrzeby Ukrainy. Za Państwa wielkie serca – ogromnie dziękujemy!

 

Manewry u dwóch generałów

Manewry u dwóch generałów

31 marca 2021 roku minęła setna rocznica śmierci gen. dyw. Kazimierza Grudzielskiego, urodzonego w 1856 roku w Turwi. Ta okoliczność, jak i fakt, iż w bieżącym roku po raz pierwszy obchodzona jest jako święto państwowe, rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego, spowodowały, iż zorganizowano w Turwi okolicznościowe spotkanie pn. „U dwóch generałów. Manewry (przed)powstańcze w Turwi”. Jego organizatorami byli dr Emilian Prałat, Grupa Rekonstrukcji Historycznych Tschuff, Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra, Stowarzyszenie Przyjaciół Gorzelni w Turwi oraz Gmina Kościan.

W godzinach przedpołudniowych rekonstruktorzy w mundurach straży ludowej z czasów powstania, przeprowadzili ćwiczenia z musztry, pojawiając się w różnych zakątkach miejscowości. Kwadrans przed południem przed remizą OSP zebrali się uczestniczy wraz z rekonstruktorami. Po ich przywitaniu przez Prałata, zarysowaniu okoliczności uroczystości, jej uczestnicy przeszli pod pomnik poległych w latach 1914–1920 mieszkańców Turwi. Po zaciągnięciu warty honorowej rozpoczęła się krótka ceremonia upamiętniająca poległych. Wójt gminy Andrzej Przybyła podziękował za organizację przedsięwzięcia i szczególne jego się wpisanie w kalendarz tegorocznych, szczególnych obchodów rocznicowych. Miłosz Kiciński przedstawił biogram gen. Kicińskiego. Dr Prałat poinformował, iż w przyszłym roku, przy okazji Święta Wojska Polskiego, zostanie na pomniku odsłonięta tablica dedykowana drugiemu, turewskiemu generałowi. Ks. Stanisław Tokarski odmówił modlitwę w intencji poległych. Następnie zebrani goście złożyli pod pomnikiem znicze. Tę część spotkania zakończyło odśpiewanie zwrotki „Roty”. Kolejnym punktem wydarzenia było zdobycie przez straż ludową miejscowej gorzelni. Przed jej budynkiem rekonstruktorzy zorganizowali niewielką potyczkę, która zakończyła się zdobyciem budynku. W trakcie inscenizacji goście mogli usłyszeć o historii i misji tej formacji. Kolejny punkt spotkania odbył się już we wnętrzu historycznej gorzelni. Emilian Prałat przedstawił po krótce najważniejsze fakty dotyczące powstania i jego przebiegu, Miłosz Kiciński opowiedział anegdoty dotyczące Grudzielskiego, a Adam Stryjakowski przedstawił dzieje poprzedzające wybuch powstania i pierwociny powstańczych organizacji wojskowych. Dzięki uprzejmości Grzegorza Koneicznego, goście mogli zwiedzić muzeum gorzelnictwa, zapoznać się z charakterem procesu przetwórczego, a na koniec obejrzeć eksponaty zgromadzone w dawnej słodowni. Na zwiedzających czekała kawa, herbata i ciasto. Spotkanie zakończyło się około godziny 16:00

VII piesza Kopaszewska Droga Krzyżowa

VII piesza Kopaszewska Droga Krzyżowa

W tegorocznej edycji Kopaszewskiej Drogi Krzyżowej wzięło udział około 170 osób. W Kopaszewie wydano 160 wejściówek a kilkanaście osób dołączyło do piechurów na trasie lub w Rąbiniu. W samo południe sprawowana była msza w intencji pielgrzymów. Celebrował ją i kazanie wygłosił o. Daniel Wańczyk, benedyktyn z Lubinia. Na zakończenie mszy odczytano list z przesłaniem i pozdrowieniem od abpa Stanisława Gądeckiego. O 12:45 rozpoczęła się droga krzyżowa. Przy każdej stacji p. Narcyz Skorupski akompaniował fragment piosenki religijnej „Matko, która nas znasz”, po czym odczytywano okolicznościowe rozważanie. Tegoroczna edycja dedykowana była kobietom i to one odczytywały tematyczne rozważania. W trakcie 16 kilometrowej wędrówki piechurzy mogli wspólnie się modlić, ale również posłuchać okolicznościowej prelekcji dra Emiliana Prałata poświęconej ważnym dla polskiej historii i kultury kobietom (m.in. Dąbrówce, bł. Jolencie, Jadwidze Śląskiej i Andegaweńskiej, Antoninie, Tekli i Wandzie Chłapowskim). Około 15:15 pielgrzymi dotarli do Rąbinia. Po krótkiej wizycie w miejscowym kościele, w imieniu wszystkich obecnych na grobie gen. Chłapowskiego kwiaty złożył jego praprawnuk Piotr, który przyleciał na Kopaszewską Drogę Krzyżową z Londynu. Później Emilian Prałat pokazał efekty prowadzonych przez Fundację „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra prac renowacyjnych przy nekropolii. Na uczestników przy miejscowej świetlicy czekał pożywny żurek i chwila odpoczynku. O 16:15 wyruszono w drogę powrotnej. Na ty odcinku dołączył ks. Krzysztof Gogół proboszcz parafii w Choryni oraz na moment ks. Stanisław Tokarski z Racotu. O 18:30 kolumna wędrowców dotarła do Kopaszewa. Na zakończenie wszyscy uczestnicy skosztowali domowych wypieków i kawy raz otrzymali okolicznościowe certyfikaty oraz pocztówki. Wśród pielgrzymów znalazły się siostry Służebniczki, które w tym roku wspominają 150 rocznicę śmierci założyciela swego zgromadzenia Edmunda Bojanowskiego. Przybyły z Krzywinia i Lubonia. W tracie tegorocznej edycji na dzieło renowacji nekropolii w Rąbiniu ofiarowano 1313,28 zł.

Słowa wdzięczności kierujemy do wszystkich wspomagających Fundację w organizacji tegorocznej edycji, zwłaszcza zaś OSP Kopaszewo, mieszkanek Kopaszewa, które upiekły ciasta, Joanny Ziętkiewicz, Leszka Majchrzaka, osób czytających rozważania, akompaniującego i śpiewającego Narcyza Skorupskiego, Zbigniewa Gołembki, Lucyny Jaszkiewicz, ks. Ryszarda Jankowskiego, Anny Miler i Iwony Gaertig, jak również osób pomagających przy wydawaniu posiłków, Jadwigi, Stanisława Chłapowskich i Macieja Badury za wszelką pomoc. Wszystkim razem i każdemu z osobna dziękujemy za wsparcie.

https://droga.epralat.edu.pl/

Mural z generałem Chłapowskim

Mural z generałem Chłapowskim

Z inicjatywy dra Emiliana Prałata, na sali gimnastycznej przy szkole podstawowej w Turwi, powstał pierwszy w Gminie Kościan, województwie, a wszystko wskazuje, że i na świecie, mural przedstawiający gen. Dezyderego Chłapowskiego. Pole obrazowe o wymiarach 450 x 670 cm wypełnia przedstawienie gen. Chłapowskiego w surducie, trzymającego w lewej ręce kapelusz, a w prawej laskę. W tle umieszczono robinię pseudoakację, najbardziej charakterystyczny gatunek wprowadzony przez Dezyderego, a zarazem powtórzono jej motyw w postaci kwitnącej gałązki, jako element przewodni, łączący kolejne planowane przez Prałata murale, które docelowo miałyby powstać w kolejnych latach. Projekt w oparciu o przedstawioną wizję i koncepcję wykonało Studio MUR-ALL. Prace rozpoczęły się 6 sierpnia i zakończyły 8. Wykonali je: Agnieszka Zdonek, Małgorzata Warsiewicz, Daria Makarewicz i Philipp Kalarus. Projekt w skali 1:1 przeniesiono na wydruki z zaznaczonymi, dziurkowanymi konturami. Po ich przyklejeniu do ściany, przeprucha została pokryta farbą odbijając zarys rysunku na powierzchni. W kolejnych etapach powstał zasadniczy mural. Prace sfinansowała Gmina Kościan i Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra.

Słowa wdzięczności kierujemy w stronę Andrzeja Przybyły, Michała Bentkowskiego, Jarosława Wójta, Krystyny Nowak za wszelką pomoc związaną z powstaniem murala. W sposób szczególny dziękujemy Gminie Kościan za ogromną otwartość, życzliwość i determinację by mural powstał.

Drugi etap renowacji nekropolii Chłapowskich w Rąbiniu – regularna aktualizacja

Drugi etap renowacji nekropolii Chłapowskich w Rąbiniu – regularna aktualizacja

KALENDARIUM DRUGIEGO ETAPU PRAC


7 lipca 2021 roku rozpoczął się drugi etap prac renowacyjnych nekropolii w Rąbiniu, jakie w ubiegłym roku zainicjowała Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra w oparciu o współpracę z Parafią pw. św. ap. Piotra i Pawła. W tym roku – wzorem roku poprzedniego – przygotowaliśmy w imieniu parafii w Rąbiniu wniosek o dotację na renowację zabytków, który został złożony w Starostwie Powiatowym w Kościanie. Udało się pozyskać 15 000 złotych, co stanowi 50% kosztów przewidzianych na renowację 10 płyt nagrobnych. Drugą połowę – na podstawie umowy – przekaże parafii Fundacja. Całkowicie z własnych środków fundacja pokryje koszty wymurowania cokołów pod płyty nagrobne. Jest to zalecenie wojewódzkiego konserwatora zabytków.

O godzinie 16.00 dzięki pomocy DANKO Sp. z o.o., zwłaszcza zaś Pana Tadeusza Spurtacza, Pawła Brzozowskiego i Tobiasza Szymoniaka,  w obecności Emiliana Prałata, Stanisława Chłapowskiego i ks. proboszcza Ryszarda Jankowskiego, płyty nagrobne Dezyderego i Antoniny Chłapowskich oraz Joanny księżnej łowickiej, zostały zdemontowane przy użyciu dźwigu i przeniesione na udostępniony przez parafię teren przykościelny. Zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi, w najbliższych dniach zostanie wykonana niewielka ława fundamentowa, na której stanie cokół będący podstawą dla płyt nagrobnych. Płyty zostały poddane pracom renowacyjnym w lipcu 2020 roku. Zadanie ich przeniesienia nie należało do najłatwiejszych, gdyż nie było wiadomym, co znajduje się pod płytami. Okazało się, iż Generał i jego żona spoczywają w murowanym grobowcu – więcej na jego temat powiemy w późniejszym czasie. Po usunięciu płyt powierzchnia grobowców została oczyszczona z warstwy ziemi, i cienkiej warstwy zaprawy wapienno-cementowej, co pozwoliło na odsłonięcie ceglanego zamknięcia krypty, uzupełnionego w niektórych miejscach dachówkami. 

9 lipca o godzinie 9.00 przystąpiono do dalszych prac. Wokół grobowców wybrano nieco ziemi i założono szalunek. Następnie wykonano niezbyt głęboką ławę fundamentową, która zarazem zabezpieczyła powierzchnię komory grobowej i stanowić będzie dodatkowe wzmocnienie konstrukcji. Ława otrzymała niewielkie pochylenie. Prace murarskie wykonali Piotr Padurski, Dominik Piotrowicz i Emilian Prałat.

12 lipca panowie Piotr Padurski i Dominik Piotrowicz wymurowali cokół pod płyty. Otrzymał on formę prostokąta z dwoma wewnętrznymi filarkami, na których oparte będą wszystkie trzy płyty. Dolna warstwa cegieł tworzy niewielką podstawę, na której opiera się zasadniczy, dwuwarstwowy cokół z cegieł. Dla większej spójności estetycznej i historycznej, zadecydowano o fugowaniu nawiązującym do charakteru pobliskiego kościoła. Dzięki temu udało się zachować spójność założenia, a zarazem podkreślono wiejski charakter nekropolii. Na koniec teren uporządkowano, obłożono łupkiem i kamieniami, które znajdują się dokoła, a które wprowadzono po remoncie kościoła.

15 lipca o 16.30 dzięki wsparciu panów Tadeusza Spurtacza i Pawła Brzozowskiego i przy udziale Emiliana Prałata wszystkie trzy płyty przeniesiono ponownie na teren nekropolii i osadzono je na cokole. Pod płytami umieszczono pamiątkowe przesłanie do potomnych. 

16 lipca w godzinach porannych płyty zostały umyte, a teren wokół nagrobków ponownie uporządkowany. Jedna z poniższych ilustracji ukazuje, jak niezbędne było wykonanie cokołu. W roku 2020 wszystkie płyty zostały odnowione. Przez rok leżały jednak – tak jak wcześniej – wprost na ziemi, co spowodowało powstanie zabrudzeń na krawędziach płyt. Mamy zamiar je usunąć przy okazji bieżących prac.

20 lipca o godzinie 16:30 przystąpiono do demontażu płyt nagrobnych: Marii Jezierskiej, Róży, Tadeusza, Ludwika, Tekli i Zygmunta Chłapowskich, Wacława Gutakowskiego, Aleksandra Koncewicza i Marii Długołęskiej. W pracach wzięli udział Tadeusz Spurtacz, Paweł Brzowoski, Emilian Prałat i ks. Stanisław Tokarski. Przeniesienie płyt nagrobnych zajęło około półtorej godziny. W najgorszym stanie jest płyta Zygmunta Chłapowskiego. Wykonana z piaskowca była uszkodzona i naprawiona przy okazji renowacji z lat 90. XX wieku. Odłamany narożnik został zespojony z kamieniem cementem. Płyta jest bardzo krucha, w całości pokryta porostami i bardzo zabrudzona. Tuż obok znajduje się lastrykowa płyta jego żony Tekli. Nie licuje ona z charakterem miejsca, wobec czego w obu przypadkach, jeszcze tego samego dnia, dr Emilian Prałat zwrócił się z zapytaniem do Urzędu konserwatorskiego o możliwość wykonania granitowych płyt, które odwzorowywałyby układ i czcionkę oryginalnych płyt.

Po demontażu płyt, Emilian Prałat i ks. Stanisław Tokarski rozebrali stary cokół nad grobem Marii Jezierskiej. Teren został uporządkowany, a miejsce prac zabezpieczone.

21 lipca o godzinie 6:30 rozpoczęła się rozbiórka starych cokołów. Prace wykonał Emilian Prałat. Z rozebranych cokołów ułożono 5 palet gruzu. W trakcie prac okazało się, że mur pod płytą nagrobną Tekli Chłapowskiej posiadał bardzo zwartą strukturę, fugi zaś wykonano z litego betonu, co bardzo poważnie utrudniło ręczną jego rozbiórkę. Z racji ostrożności nie zastosowano urządzeń pneumatycznych. Gruz zutylizował pan Jakub Gościniak. Pracę zakończyły się o 15:15.

22 lipca o godzinie 8:30 podpisano umowę miedzy Parafią w Rąbiniu, Fundacją a Panią Katarzyną Korn-Ubysz dotyczącą drugiej etapu prac renowacyjnych. Tego samego dnia przystąpiono do prac. Przy pomocy myjek wysokociśnieniowych oczyszczono powierzchnię płyt z nalotu biologicznego – mchów, porostów i brudu. Jednocześnie zastosowano środek grzybobójczy, którym zdezynfekowano powierzchnię.

Płyty przed zabiegami renowacyjno-konserwatorskimi:

23 i 24 lipca kontynuowano prace przy oczyszczaniu mechanicznym powierzchni nagrobków. Ciśnieniowo umyto płyty nagrobne Marii Jezierskiej, Róży, Tadeusza, Ludwika, Tekli, Zygmunta Chłapowskich, Wacława Gutakowskiego, Marii Długołęckiej, Ludwika Chłapowskiego, Teresy Duc, Zofii Mycielskiej, Stanisława Chłapowskiego i Mikołaja Rynkiewicza. Płyty już na tym etapie odzyskały blask. Mechanicznie, przy użyciu skalpeli usunięto oporniejsze porosty oraz zabrudzenia. Prace wykonali Katarzyna i Marek Ubyszowie. Z kolei Emilian Prałat zdemontował stary cokół spod płyty Marii Długołęckiej. Nagrobki piaskowcowe zostały zaimpregnowane. Kolejne prace przy nich możliwe będą po 14 dniach.

19 sierpnia kontynuowano prace murarskie na terenie nekropolii w Rąbiniu. Panowie Robert Padurski, Marcin Ławniczak, Dominik Piotrowicz i Dominik Witkiewicz. Wokół grobowców Marii Jezierskiej, Róży, Tadeusza, Tekli, Zygmunta Chłapowskich i Marii Długołęckiej wykonano szalunki, a następnie ławy fundamentowe pod cokoły. Zwłaszcza w odniesieniu do ostatniego grobowca prace te miały charakter ratunkowy. Stan jego zachowania był katastrofalny. Korzenie pobliskiej akacji bardzo mocno uszkodziły jego ściany. Dużym zdziwieniem był stan wierzchniej warstwy cegieł tworzących sklepienie kolebkowe. Cześć z nich ułożona była bez zaprawy – skądinąd bardzo fachowo i poprawnie – jednak po takim czasie konstrukcja straciła na stabilności. Przy grobie Róży i Tadeusza dodatkowo i zgodnie z pozwoleniem konserwatorskim, wykonano ławę pod filar, o który oparta zostanie płyta nagrobna ich syna Ludwika. Prace murarskie trwały od godziny 8:00 do 17:00. Jednocześnie zmuszeni zostaliśmy przez administratora miejsca do przeniesienia płyt nagrobnych z parkingu przykościelnego na tereny trawiaste. Każde przenoszenie płyt stanowi niepotrzebne zagrożenie dla nich, jednak nie mieliśmy wyjścia. W pracach tych dopomogło DANKO oraz Pan Tadeusz Spurtacz.

2 września rozpoczęły się prace kamieniarskie związane wypiaskowaniem płyty przeznaczonych do renowacji. Po jego zakończeniu płyty odzyskały blask. Okazało się również, że płyta Mikołaja Rynkiewicza jest piaskowcowa, a nie granitowa. Wypiaskowano wszystkie płyty, łącznie z tymi, których renowację planowaliśmy na przyszły rok. W dalszym etapie ubytki zostaną zakitowane, struktura kamienia wzmocniona i w przypadku granitu – zaimpregnowana. Dzisiaj również przywieziono kolejne cegły, a od jutra kontynuowane będą prace murarskie – trzy podwójne i trzy pojedyncze cokoły.

13 września 2021 o godzinie 13:00 przystąpiono do ponownego montażu płyt nagrobnych Marii Długołęckiej, Aleksandra Koncewicza, Józefy Gutakowskiej, Róży i Zygmunta Chłapowskich, Marii Jezierskiej. Prace nie mogłyby się odbyć, gdyby nie wsparcie DANKO S. A. zwłaszcza zaś p. Tadeusza Spurtacza i Pawła Brzozowskiego. Po zakończeniu montażu, przystąpiono do przeniesienia pięciu pozostałych płyt nagrobnych – Salomei Matelskiej, Józefa Chłapowskiego, Teresy Mycielskiej, Stanisława Chłapowskiego i Mikołaja Rynkiewicza. Następnie dzięki pomocy Marii Prałat, Mieczysława Janowskiego, Eugeniusza Piotrowskiego, Jacka Bartkowiaka i Damiana Szajewskiego rozebrano stare cokoły oraz usunięto gruz. Teren został przygotowany pod kolejne prace murarskie. Podkrzesano również tuje rosnące przy grobowcu Róży i Tadeusza. Prace zakończyły się około 19:00.

28 września wykonano ławy fundamentowe pod cokoły grobowców Salomei Matelskiej, Józefa Chłapowskiego, Zofii Mycielskiej, Stanisława Chłapowskiego i Mikołaja Rynkiewicza.

25-27 października Pani Katarzyna Korn-Ubysz zakończyła prace związane uzupełnianiem i kitowaniem powierzchni płyt oraz zlicowaniem ich powierzchni.

28 października dokonano odbioru drugiego etapu prac. O godzinie 10:00 nastąpił odbiór drugiego etapu prac renowacyjnych nekropolii w Rąbiniu. Zostały odebrane bez zarzutu przez p. Monikę Kąkolewicz w obecności ks. Ryszarda Jankowskiego, Stanisława Chłapowskiego i nadzorującej oraz wykonującej prace Katarzyny Korn-Ubysz. Prace objęły nagrobki: Marii Jezierskiej, Róży, Tadeusza i Ludwika Chłapowskich, Józefy Gutakowskiej, Marii Długołęckiej, Józefa i Stanisława Chłapowskich, Teresy Duc, Zofii Mycielskiej i Mikołaja Rynkiewicza. Zgodnie z decyzją konserwator wymienione zostaną płyty Tekli i Zygmunta Chłapowskich.

10 grudnia zamontowane zostały nowe tablice nagrobne Tekli i Zygmunta Chłapowskich. Wykonano je z granitu w Zakładzie Kamieniarskim SALAR w Gierłachowie. Zastąpiły one płyty lastrykową i piaskowcową. Zamontował je p. Jakub Gościniak wspólnie ze Stanisławem Chłapowskim i Tadeuszem Spurtaczem. 

Tytułem podsumowania:

15.000,00 zł dotacja, jaką Powiat Kościański przekazał parafii

15.247,86 zł dotacja, jaką przekazała parafii Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra

4.324,84 zł kwota, jaką Fundacja przeznaczyła na sfinansowanie prac przy nagrobkach, w związku z decyzją o poszerzeniu tegorocznego planu prac

12.300,00 zł kwota, jaką Fundacja zapłaciła za wykonanie cokołów pod płyty nagrobne

5.400,00 zł koszt wykonania nowych tablic nagrobnych Tekli i Zygmunta Chłapowskich

Łącznie prace w 2021 przy nekropolii w Rąbiniu – 52.272,7 zł

z czego Powiat Kościański 15.000,00 zł

Fundacja „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra 37.272,7 zł

Relacja z drugiej edycji inicjatywy “Racot. Tygiel kultur”

Relacja z drugiej edycji inicjatywy “Racot. Tygiel kultur”

Stulecie utworzenia w dawnym pałacu Jabłonowskich w Racocie rezydencji prezydentów II RP, stało się tegorocznym motywem przewodnim inicjatywy „Racot. Tygiel kultur”, która odbyła się 13 czerwca. Pomysłodawcą spotkań jest dr Emilian Prałat. Druga edycja zorganizowana została pod auspicjami Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra, dzięki pozyskaniu grantu ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Ze względu na obostrzenia epidemiologiczne nie mogli wziąć udziału w spotkaniu goście z Holandii i Niemiec, którzy jednak zamierzają odwiedzić Racot w okresie wakacyjnym. Uroczystość rozpoczęła się nabożeństwem ekumenicznym w miejscowym kościele katolickim pw. św. Jerzego i Stanisława Kostki. Rozpoczął je od pozdrowienia uczestników dr Prałat, przypominając, iż miejsce to służyło jako miejsce spotkania trzem narodom i dwóm obrządkom. Przedstawił również myśl przewodnią nabożeństwa, jaką stało się hasło „Pamięć i pojednanie. Następnie poprosił ks. Stanisława Tokarskiego i pastora Waldemara Gabrysia o zapalenie dwóch świec ozdobionych kokardami w barwach Holandii i Niemiec połączonych biało-czerwoną kokardą, jako symboli pamięć o tych wszystkich, którzy w różnych językach wznosili w tej świątyni swe modlitwy. Czytanie z Księgi Rodzaju oraz z 1 Listu św. Jana odczytane przez dra Prałata, przeplotła wspaniała interpretacja Psalmu 18 w wykonaniu sopranistki Agnieszki Szymańskiej. Ona również wykonała po ewangelii a przed kazaniem, kanon z Taize – Ubi caritas est vera, Deus ibi est. Homilia podzielona została między obu duchownych, z których każdy przedstawił przesłanie odnoszące się do przebaczenia – ks. Tokarski nawiązał do opowieści o Jakubie i Ezawie, pastor Gabryś do historii Jonasza. Po kazaniu nastąpiła modlitwa powszechna odczytana przez uczestników uroczystości (TEKSTY – KLIKNIJ), “Ojcze nasz” i błogosławieństwo końcowe.

Bezpośrednio po nabożeństwie rozpoczął się koncert organowy w wykonaniu Jakuba Zawadzkiego (ur. 1994). Muzyk ukończył Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w klasie organów dr. Tomasza Głuchowskiego. Na co dzień jest organistą w kościele oo. jezuitów pw. św. Ignacego Loyoli we Wrocławiu, gdzie od ośmiu lat organizuje festiwal muzyki organowej. Koncertuje w kraju i za granicą. Zajmuje się także naprawą i konserwacją organów.

W ramach koncertu na zabytkowych organach ufundowanych przez książęta saksońsko-weimarskiej, Muzyk wykonał utwory 1. Mariana Sawy (1937–2005) – Oremus (1982), 2. Johanna Sebastiana Bacha (1685–1750) – Liebster Jesu, wir sind hier BWV 730 u. 731; 3. Carla Philipa Emanuele Bacha (1714–1788) – Sonate F-dur Wq 70.3; 4. Willhelma Friedemanna Bacha (1710–1784) – Allegro A-dur 5; Jana Jancy (*1933) – Elegie d-moll (2001), autorską, własną improwizację na temat pieśni “Maria, breit den Mantel aus”.  Każdy utwór poprzedzał krótki komentarz dra Prałata, który przybliżał sylwetki kompozytorów i utworów. Podkreślił również wyjątkowo dobrą współpracę z organistą w zakresie doboru kompozycji, wśród których znalazły się dzieła Bachów, wywodzących się z Eisenach, a pracujących w Weimarze, co stanowiło doskonałe połączenie z Racotem, niegdysiejszą majętnością książąt von Sachsen-Weimar-Eisenach. Recital zakończył się owacją na stojąco.

Z kwadransowym opóźnieniem rozpoczęła się główna część uroczystości. Jej sceną stał się dziedziniec honorowy przed pałacem udekorowany w barwach narodowych, proporcem prezydenckim oraz flagami Niemiec i Holandii. Na wstępie dr Prałat powitał w imieniu Fundacji przybyłych gości, wśród nich zaś:

Jana Dziedziczaka, posła na Sejm RP, sekretarza stanu w KPRM

Wojciecha Ziemniaka, senatora RP

Henryka Bartoszewskiego, starostę powiatu kościańskiego

Zbigniewa Franka, wicestarostę powiatu kościańskiego

Andrzeja Przybyłę, wójta Gminy Kościan

Mirosława Dudę, zastępcę wójta Gminy Kościan

Przemysława Korbika, zastępcę Burmistrza Miasta Kościana

Grażynę Brzezińską, zastępczynię Dyrektora Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego

Ks. Stanisława Tokarskiego, pastora Waldemara Gabrysia i o. Daniela Wańczyka

Członków Rady Powiatu Kościańskiego i Gminy Kościan

Członków Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra

Mieszkańców Racotu i regionu, zwłaszcza pracowników Stadniny Koni

Dyrektorów placówek oświatowych, kulturalnych i społecznych

Artystów uświetniających swym talentem dzisiejszą uroczystość, zwłaszcza p. Katarzynę Zawadę wraz z zespołem Classic Modern oraz Wojciecha Zimniaka, Piotra Woźniaka i Kajetana Neumanna – wychowanków Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. dra Józefa Surzyńskiego

Filipa Bączkiewicza dokumentującego spotkanie, media oraz wszystkich przybyłych gości.

Dr Prałat odczytał listy otrzymane z Kancelarii Prezydenta RP, Wicemarszałek Sejmu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej i Marka Woźniaka, marszałka województwa wielkopolskiego. Następnie głos zabrali zaproszeni goście.




Po wystąpieniach zaproszonych gości, dr Prałat przypomniał historię utworzenia w Racocie siedziby prezydentów II RP, podkreślając wyjątkowość rezydencji w kontekście pierwszej dekady istnienia odrodzonej Polski, dla której jednym z priorytetów było skonsolidowanie zróżnicowanych w wielu aspektach dawnych ziem zaborowych. Pałac w Racocie odgrywał istotną rolę w tym procesie, będąc obok zamku cesarskiego w Poznaniu, drugą wielkopolską siedzibą głowy państwa. Omawiając losy sprzedaży tutejszych dóbr przez rodzinę Jabłonowskich książętom van Oranje-Nassau, a później ich przekazanie książętom saksońsko-weimarskim, wskazał na wyjątkowość Racotu, w którym splotły się trudne losy trzech nacji i dwóch obrządków, które – zwłaszcza po odzyskaniu przez Polskę niepodległości – nierzadko wiązały się z konfliktami i napięciami. Opowiadając o wizytach prezydentów w Racocie, m.in. o odwiedzinach przez Ignacego Mościckiego budującego się gimnazjum w Kościanie, stworzył tło dla pojawienia się prezydenta. Oto bowiem w trakcie prelekcji na dziedziniec honorowy wjechał przy dźwięku “sygnału prezydenckiego” granego na trąbkach,  historyczny powóz, którym Ignacy Jan Paderewski w 1918 roku jechał z dworca głównego w Poznaniu do Bazaru. Tym razem powozem podróżował Ignacy Mościcki (w tej roli Arkadiusz Wesołek) w towarzystwie starosty Gustawa Raszewskiego (w tej roli Andrzej Przybyła), ówczesnego proboszcza gryżyńskiego (w tej roli ks. Stanisław Tokarski) i obecnego starosty – Henryka Bartoszewskiego. Po zejściu z powozu prezydenta przywitały wierszem i bukietami polnych kwiatów – Zofia i Magdalena Miler. Tak jak przed stu laty, także podczas uroczystości prezydent wygłosił przemówienie do zebranych (TEKST PRZEMÓWIENIA -KLIKNIJ)

Historyczna rekonstrukcja zakończyła część oficjalną. Po niej dr Prałat zaprosił uczestników do udziału w wyjątkowym koncercie pt. “To był świat w zupełnie starym stylu”. W jego trakcie wystąpiła Katarzyna Zawada z zespołem Classic Modern. Artyści to fuzja dwóch różnych światów muzycznych – belcantowego brzmienia głosu solistki i wirtuozerii modernistycznych instrumentalistów. Unikatowość artystów wynika z klasycznego wykształcenia i nowoczesnego podejścia do formy muzycznej. Katarzyna Zawada – z wykształcenia pianistka i śpiewaczka klasyczna jest wokalistką o niespotykanej barwie głosu, którą zwykło utożsamiać się z brzmieniem białego anioła polskiej estrady – Anny German. Classic Modern czerpie z różnych stylów, różnych gatunków tworząc własny, niepowtarzalny język muzyczny. Koncepcje i aranżacje muzyczne popularnych utworów są bowiem owocem sztuki improwizacji i twórczej pracy wszystkich muzyków. O wysokim poziomie wykonawczym świadczy również fakt, iż Katarzyna Zawada i członkowie Classic Modern  występują na scenach ogólnopolskich jak i światowych poruszając się niemal we wszystkich stylach muzycznych. Instrumentaliści na co dzień współpracują w wielu projektach muzycznych tworząc także własne formacje i grupy muzyczne. Niniejsza oferta przedstawia program dwudziestolecia międzywojennego. Dorobek międzywojennej muzyki polskiej obejmuje liczne przykłady utworów lżejszego gatunku, mieszczący się w szeroko pojmowanej sferze twórczości popularnej i użytkowej. Artyści tamtego okresu byli nie tylko śpiewakami, dodatkowo można było ich również zobaczyć w kabaretach, na deskach teatrów polskich i zagranicznych, a później także w filmach, dlatego Katarzyna Zawada zaprezentuje się wraz z Classic Modern jako szansonistka z tamtych czasów i iście barwnie  – zarówno nostalgicznie jak i kabaretowo zaprezentuje repertuar wielkich sław lat 20., 30. minionego wieku, m.in. Hanki Ordonówny, Toli Mankiewiczówny, czy Zuli Pogorzelskiej. Na dziedzińcu zabrzmiały: Ach, jak przyjemnie | muz. Henryk Wars | sł. Ludwik Starski; Ach śpij kochanie | muz.: Henryk Wars | sł. Ludwik Starski; Ada, to nie wypada | muz. Zygmunt Wiehler | sł. Jerzy Jurandot; Co bez miłości wart jest świat   | muz. Henryk Wars | sł. Emanuel Schlechter, Konrad Tom; Ja się boję sama spać | muz. Jerzy Petersburski | sł. Andrzej Włast Gustaw Baumritter Willy, H. Mlet; Już nie zapomnisz mnie  | muz. Henryk Wars | sł. Ludwik Starski; Miłość ci wszystko wybaczy  | muz. Henryk Wars  | sł. Julian Tuwim; Na pierwszy znak | muz. Henryk Wars | sł. Julian Tuwim; Odrobinę szczęścia w miłości  | muz. Jerzy Petersburski | sł. Emanuel Schlechter; Panna Mania gra na mandolinie | muz. K. May | sł. Marian Hemar; Powróćmy, jak za dawnych lat   | muz.  Henryk Wars  | sł.  Jerzy Jurandot, Jerzy Glejgewicht, Janusz Wilski; Rebeka   | muz. Zygmunt Białostocki | sł. Andrzej Włast; Tangolita (Całować umiem tak jak Tangolita)  | muz. Ábrahám, Pál | sł. Andrzej Włast; Libertango – Astor Piazzola – skrzypce i fortepian; Czardasz – Vittoriio Monti – skrzypce i fortepian. Koncert zakończył bis.